Was vroeger alles beter?
Bij dat mooie woord in de hoofdtitel – ‘Generaties’ – moet ik steeds denken aan een film met die titel, maar dan in het Engels: ‘Generations’.
Misschien moet ik het volledig opschrijven: ‘Star Trek Generations’… Omdat het in het ‘Starfleet Universe’ al weer de 7e film was, waarin de twee grote kapiteins van twee generaties starship Enterprise elkaar letterlijk ontmoetten door bijzondere omstandigheden: Captain Jean Luc Picard uit de series ‘The Next Generation’ en Captain James T. Kirk, uit ‘The Original Series’.
Het plot zal ik je hier besparen, lees daarvoor maar de Engelse wikipagina die ik linkte.
Als fan van alle ooit verschenen Star Trek series en films vond ik deze film wel de juiste toon zetten voor het begin van dit artikel.
Want hoe zouden wij het nu ervaren als we met onze ‘evenknie’ uit een vorige of volgende generatie van gedachten zouden kunnen wisselen over de verschillen tussen toen en nu?
Zouden we net als Kirk op het eind van de film tegen zijn ‘jonge’ opvolger ook kunnen zeggen: “It was… fun!”?
Of zouden we jaloers zijn op de moderne tijd waarin veel meer kan (technologisch) en mag (…) ten opzichte van vroeger?
In veel opzichten brengen alle nieuwe generaties meestal wel verbeteringen met zich mee.
Zoals al genoemd: technologisch staan de menselijke vaardigheden natuurlijk niet stil.
Maar hoe zit het met de morele wetenschappen? Heeft elke nieuwe generatie altijd een streepje voor op de vorige omdat ze immers hebben geleerd van hun fouten in het verleden?
Of hebben nieuwe inzichten soms ook tot andere standpunten geleid die de vernieuwende tendensen in het verleden juist teniet hebben gedaan?
Dit laatste is juist het punt waarmee ik worstel in mijn ‘rode draad’ op deze blogsite.
En daarmee beantwoord ik direct de vraag in de ondertitel: ‘Was vroeger alles beter?’
De seksuele moraal was vroeger veel beter
Bam. Terug op aarde.
We laten de Enterprise weer even vliegen waar die altijd ging en gaat in zijn ‘eeuwigdurende missie’. Want ‘vijf jaar’ bleek niet genoeg om het hele universum te doorgronden.
En tweeduizend jaar… of wacht, hoe lang bestaat de mensheid al?
Of ontkennen we onze natuurlijke voorchristelijke geschiedenis?
Nou ja… duizenden jaren mensheid en nog worstelen we met onze seksuele moraal.
Want ongelijkheid, onderdrukking, frustraties, seksueel misbruik en geweld.
Niets blijkt zo gruwelijk onbekend als onze eigen seksualiteit.
Met alle ontwikkelde technologieën kunnen we nog niets om onze eigen diepere gevoelens te begrijpen, laat staan daar adequaat mee omgaan.
Toch is het van levensbelang dat we dit moeten leren!
Het gaat hier verdomme om onze eigen menselijke natuur die we moeten begrijpen om te voorkomen dat we onszelf stelselmatig en misschien wel onomkeerbaar ziek maken.
Terwijl we nu eindelijk een beetje leren begrijpen hoe we de natuur van ‘moeder aarde’ beter moeten beschermen omdat de planeet anders onleefbaar wordt en we onze natuurlijke middelen misschien wel blijvend verliezen.
De mens zou een onderdeel moeten zijn van die natuur. Maar we maken nog steeds dezelfde fout en veronderstellen dat onze levens ‘maakbaar’ zijn. Met opgelegde levensregels en –patronen moeten we de maatschappij efficiënter en ‘duurzamer’ maken. Anders wordt het een ongecontroleerde chaos en zouden we elkaar alleen maar leed berokkenen.
Wat een onzin.
Maar zo keek de gevestigde orde in de 60er en 70er jaren van de vorige eeuw wel tegen de provo- en hippiecultuur aan die juist de gezonde menselijke waarden en omgang probeerde te verbeteren!
De jongeren van toen beseften dat de natuur niet genegeerd mag worden.
Niet alleen nieuwe vervuilende technologieën waren een gevaar voor de mensheid maar ook het te strakke keurslijf van de eeuwenlang door de kerken gevoerde indoctrinerende moraal was dat.
Hoewel er zogenaamd dan eindelijk ‘begrip’ en erkenning is ontstaan voor ‘andere’ seksuele gevoelens die los staan van de heilige gezinsmoraal (man + vrouw + kinderen), omdat dit dan min of meer ‘wetenschappelijk’ is onderbouwd, blijven veel verouderde en verstikkende normen en waarden intact. Sterker: die worden juist opgevoerd om het hiaat in de kennis van de gevoelens te verdoezelen en alles wat men niet begrijpt uit te sluiten.
Maar ook de krachtige globalisering van de laatste decennia is natuurlijk een belangrijke stap terug in de ontwikkeling van progressief Nederland.
Zoals gewoonlijk draaf ik weer eens door en verval ik weer in filosofische ‘overdenkingen’…
En eigenlijk wilde ik het dit keer zo simpel houden en iedereen in mijn blijdschap laten delen nadat ik twee heel mooie artikelen heb gelezen in mijn Algemene Dagblad, afgelopen week.
Dat heeft wel te maken met ‘generaties’! En ook met seks!
Het artikel is te lezen door te klikken op de titel. Het stond in het AD Magazine van afgelopen zaterdag (11 april) en heb ik even overgenomen in een los bestand omdat ik het graag aan iedereen wil laten lezen.
Hier gaat het eigenlijk over twee generaties voor en na mij.
Een jongere man en diens oudere vader praten onder invloed van bier en slivovitsj tijdens hun vakantie in een Bosnisch café over hun seksleven.
Wat voor de schrijver – journalist Nils Elzenga – weer aanleiding was voor het artikel in de krant.
Ik heb ervan genoten! Hoe herkenbaar zijn de verschillen maar toch eigenlijk ook weer de overeenkomsten tussen beide generaties en de manieren waarop beide mannen in hun eigen tijdsgeest met hun seksuele gevoelens om zijn gegaan.
De verschillen tussen een tijd waarin niemand iets wist (en niet mocht weten) maar het toch zelf kon uitvinden als je maar je eigen gevoelens durfde te volgen en een tijd waarin alles open en bloot op internet lag waardoor je alles kon weten (maar liever niet kon doen) behalve hoe je daar met je eigen gevoelens mee om moet gaan. Om daar uiteindelijk als laatbloeier dan toch uit te komen, hoewel de restricties van de geldende moraal de gevoelens nog wel degelijk beperken.
Zoals ik dit artikel las, heeft de volwassen man van nu daar eigenlijk meer problemen mee dan zijn oude vader die het geluk had altijd te kunnen en mogen leven zoals zijn hart hem in gaf. Waardoor hij uiteindelijk vrede kan hebben met zijn geleefde leven waarin hij tot op heden zijn weg heeft kunnen vinden.
Prachtig!
Heel toevallig (?) las ik vrijwel direct na dit artikel nog een artikel uit een oud AD Magazine van 2 november 2019. Ik loop achter met de magazines omdat ik die meestal laat liggen voor ‘rustige’ momenten in het kleinste kamertje… 😉
Maar ook dit artikel beschrijft de generatiekloof wel heel erg helder en onverbloemd:
Eigenlijk gaat dit artikel (klik weer op de titel om het te lezen) over het feit dat de beroemde roman van wijlen Jan Wolkers in die periode 50 jaar geleden was verschenen: ‘Turks Fruit’.
De schrijver van dit artikel, op zijn beurt de nu bekende schrijver ‘Kluun – Raymond van de Klundert’ vergelijkt de overeenkomsten tussen die beroemde roman met zijn eigen debuutroman, die feitelijk geïnspireerd was door zijn voorbeeld uit de vorige generatie: ‘Komt een vrouw bij de dokter’.
Ze hebben beide drie gemeenschappelijke elementen: ‘Seks, Amsterdam en dood’.
Wat ik vooral zo geweldig vind in dit artikel is de rol van de tijdsgeest in de jaren dat schrijver Kluun opgroeide voor zijn leven. Hij is juist wel van mijn generatie (hij is een jaar of vier jonger dan ik) en opgegroeid in een gezin waar de seksuele revolutie wel was doorgedrongen.
Zijn ouders gingen zonder taboes om met naaktheid en seksualiteit.
Kluun had de ruimte en gelegenheid om de ‘kolkende, geile seks’ zoals die werd beschreven in ‘Turks Fruit’ zelf op zijn eigen manier en naar zijn eigen gevoelens een plek te geven in zijn leven.
Maar hij groeide (net als ik) op in een tijd die deze trend weer in de ban deed. De ruimte en gelegenheid werden afgebakend en in die tijdsgeest schreef hij zijn eigen debuutroman.
Geïnspireerd vanuit de door hem bewonderde generatie die juist op de goede weg was.
Althans zo voelde hij dat. Net als ik.
Helaas heb ik mijn gevoelens onderdrukt en mezelf door mijn eigen omgeving laten wijsmaken dat ze niet passend en soms zelfs ‘niet normaal’ waren.
Mijn leraar Nederlands (Christen, lijsttrekker geweest van het Dordtse CDA!) heeft me na het beoordelen van een belangrijk opstel achteraf gezien een geweldig compliment gegeven. Hij vergeleek mijn opstel met het werk van Jan Wolkers! Hij gaf me er een 10 voor toen hij later ontdekte dat het min of meer autobiografisch was…
Hij zag het als “geschreven vanuit mijn diepste gevoelens en de frustraties die ontstonden bij een niet beantwoorde liefde voor een mooie klasgenote.” Hij adviseerde me om zeker door te gaan met het schrijven.
Dat heb ik nooit gedaan en koos voor de burgerlijke weg van ‘geld verdienen in een duurzaam beroep’, dus niet voor de schrijverij of voor de omroep…
‘Het geheim van de verkeerde keuze’…
Ik kan het eigenlijk verdomme niet beter afsluiten dan met de woorden van Kluun in zijn geweldige artikel over de waarde van ‘Turks Fruit’, een boek wat ik zelf nog niet eens heb gelezen:
“Vijftig jaar na Turks fruit leven we in een tijd waarin jongens op de sportclub douchen in hun onderbroek. Een tijd waarin Facebook accounts blokkeert omdat er een tepel of ronding te zien is in een geposte foto. Een tijd waarin de makers van de nieuwste toneelbewerking van Turks fruit zelf het boek censureerden, ‘omdat sommige teksten echt niet meer konden in deze tijd’. Een tijd van hernieuwde preutsheid, dogmatische seksuele correctheid en militant anti-seksisme.
…
‘Schijt godverdomme schijt’, zou Jan Wolkers zeggen tegen de schijnheilige seksuele correctheid anno 2019.”
Amen.
