Joop Wilhelmus – Idealist, pornokoning of zedendelinquent?

In veel van mijn artikelen over seksualiteit schrijf ik steeds over mijn ‘referentiekader’.
Omdat ik dus ben opgegroeid in een tijd dat de porno net in opkomst was en alle soorten seksboekjes (waaronder ook de ‘Lolita’, het bekendste seksblad met kinderen…) gewoon zichtbaar in kiosken en andere lectuurshops te koop werden aangeboden.
De meeste mensen die deze tijd niet (bewust) hebben meegemaakt kunnen zich hier geen voorstelling bij maken. Dat er veel mensen waren die dit toen als ‘normaal’ zagen en er geen aanstoot aan namen.
Sterker: er waren mensen die streden voor het recht van een brede seksuele vrijheid waarin iedereen vrij zou mogen zijn om seks te hebben met iedereen, dus ook buiten de vaste relatie.
Om een beetje een beeld te geven wat ik destijds heb gelezen, gezien en meegemaakt, hoe ik daar toen over dacht en hoe ik er nu nog tegenaan kijk en om dus te proberen de grote verschillen in de tijdsgeest aan te geven, wil ik ook enkele artikelen schrijven over die tijd.
Een van de belangrijkste mensen die de seksuele revolutie en de status van de pornografie in Nederland mede vorm heeft gegeven is Joop Wilhelmus.
Misschien omdat hij net als ik geboren Dordtenaar was maar natuurlijk ook omdat hij het eerste bekende seksblad van Nederland heeft gemaakt (Chick), was hij in die tijd zeker een soort voorbeeld voor mij. Als puber met behoorlijk grote interesse in deze bladen, beschouwde ik zijn felle betogen over vrije seks misschien wel als grote idealen.
Maar was hij inderdaad die grote idealist?
Of was hij door het succes en zijn snel groeiende vermogen inderdaad de onbetwiste pornokoning?
Of… Is hij inderdaad doorgedraaid in zijn groeiende perverse gedachten en uiteindelijk de ‘smerige sekscrimineel’ geworden die we nu zouden bestempelen als een zedendelinquent?

Ondanks dat er (slechts) karige informatie te vinden is op Wikipedia en via Google, zal ik proberen een beeld te geven van deze markante persoonlijkheid zoals ik hem zie.

Joop Wilhelmus 70er jaren

De idealistische provo

In de meest ‘neutrale’ info die ik heb kunnen vinden (behorend tot het officiële ‘Regionaal Archief Dordrecht’) staat beschreven dat Joop Wilhelmus opgroeide in een arbeidersgezin in Dordrecht.
Geboren in 1943 was hij een oorlogskind en iedereen zal kunnen weten dat veel mensen de jaren daarna geen rijk bestaan hadden. In die tijd werden sociale regels en voorzieningen afgedwongen door het nieuwe georganiseerde ‘proletariaat’.
De gevestigde orde had moeite met de nieuwe vrijheden die geëist werden en er werd snel opgetreden tegen ‘raddraaiers’ en zogenoemde ‘nozems’: jonge volwassenen met (voor die tijd) revolutionaire idealen.
Terwijl die idealen… Nu in deze tijd helemaal niet zo revolutionair meer zijn…
Wat denk je bijvoorbeeld van strijden voor:
– het recht van demonstratie
– een betere ecologie en schoner milieu… (ja ja, toen al tegen de ‘giftige uitstoot van fabrieken’!)
– anti-roken (een van de bekendste personen die zich aansloot bij de provo-beweging – Robert Jasper Grootveld – was fel actievoerder tegen de grote rookreclames waarop hij als actie vaak de letter ‘K’ van kanker op tekende… Daarvoor is hij nog gearresteerd.)
– emancipatie, vernieuwing van de kunst, democratisering voor iedereen en:
– vrije liefde, promotie van voorbehoedsmiddelen die toen nog niet voor iedereen verkrijgbaar waren!

De officiële provo-beweging heeft slechts twee jaar bestaan tussen 1965 en 1967 en was een soort voorloper van de ‘hippies’.
Joop Wilhelmus heeft voor de provo-beweging in Dordrecht actie gevoerd en regelmatig pamfletten verspreid.
Na het beëindigen van ‘Provo’ ging hij zich richten op het hippie-gedachtegoed: ‘vrije liefde en vrije seks’. In 1968 bracht hij de eerste ‘Chick’ uit. In het begin alleen met naaktfoto’s maar vooral met veel tekst over het belang van de liefde, seks en doorbreken van de ‘starre’ monogamie.
Zijn echtgenote Wilja, waarmee hij in 1963 was getrouwd, ging daar volledig in mee en werd mede het symbool voor Chick, waarin ze vaak naakt te zien was.
Omdat expliciet naakt en porno in die tijd nog verboden waren in publicaties, werd de Chick de eerste jaren ‘stiekem’ verkocht, dus ‘onder de toonbank’.
Toen het blad pornografischer van aard werd (Joop propageerde dat alle seksuele taboes zouden moeten verdwijnen) en er in een bepaald verkooppunt een grote hoeveelheid Chicks werden aangetroffen, resulteerde dit in het beroemde ‘Chick-arrest’: de Chicks werden in beslag genomen, Joop werd gearresteerd en er kwam een aanklacht tegen de verspreiding van pornografie.
In 1970 werd hij vrijgesproken! En uiteindelijk was een nieuwe zedenwet in 1971 het resultaat: verspreiden van pornografie, verkoop van voorbehoedsmiddelen en het plegen van ‘overspel’ waren niet langer strafbaar.
Dit betekende feitelijk het begin van een nieuwe belangrijke industrie: die van de erotiek en porno.
Door de legaliteit en verworven bekendheid ging hij steeds verder in het promoten van (vrije) seks en het doorbreken van taboes.
Een daarvan was het doorbreken van het taboe op kinderseksualiteit.
Hij propageerde altijd al de vrije liefde en seks en kinderen zouden daar naar zijn mening al direct bij betrokken moeten worden om zo een gezonde en gelukkige seksualiteit te ontwikkelen.
In 1970, na de vrijspraak van het ‘Chick-arrest’ begon hij tevens met het blad ‘Lolita’.
Hierin werd dus gepropageerd dat ook kinderen al recht hebben op naakt vertoeven en seksuele vrijheden en ter seksuele stimulering en opvoeding zou seks in de familiesfeer normaal moeten zijn. Hoe het er echt aan toe ging in huize Wilhelmus weet ik niet maar dat de Chicks en andere seksbladen altijd overal verspreid lagen in hun huis, heb ik wel ergens gelezen.

Door zijn nu openlijke strijd voor vrije seks en tegen de monogamie, kreeg hij nu ook een nieuwe tegenstander: het feminisme.
Terwijl pornografie en voorbehoedsmiddelen nu feitelijk gelegaliseerd en ‘gemeengoed’ waren, voelden veel vrouwen zich nu steeds meer ‘gebruikt’ als (commercieel) seksobject en de feministen waren daarom ook tegen pornografie. Maar ook tegen het gepropageerde overspel, waardoor vrouwen zich binnen het gezin minderwaardig zouden moeten voelen omdat de man het simpelweg ‘elders’ zoekt als hij zin heeft.
Terwijl de ‘Blijf-van-mijn-lijf huizen’ in opkomst waren, kwam Joop Wilhelmus daar tegen in opstand omdat ze het natuurlijk helemaal verkeerd zagen naar zijn opinie en zijn nieuwe vrijheden juist bestreden.
In de Chick publiceerde hij regelmatig (geheime) adressen van deze opvanghuizen van ‘misbruikte’ vrouwen.
Hiermee maakte hij zich natuurlijk niet populair.
Omdat ook zijn openlijke goedkeuring van incest tot grote weerstand leidde, brokkelde zijn aanvankelijk opgebouwde status langzaam af, ook in kringen van collega pornoproducenten.

Pornokoning

Door zijn succes met seksblad Chick, wat dus de weg vrijmaakte voor de pornoindustrie in Nederland, was hij een zekere tijd ‘beroemd’ in Nederland.
Hij werd als activist en voorvechter voor gezonde seksualiteit en gebruik van voorbehoedsmiddelen zelfs een autoriteit op dat gebied en regelmatig uitgenodigd als spreker voor diverse gezelschappen.
Zelfs voor studenten seksuologie…
De successen zorgden voor een groeiende omzet en binnen enkele jaren was hij de eerste porno-miljonair.
Hij woonde met zijn gezin enige jaren in een villa in de Dordtse wijk Dubbeldam.
Door de eerder genoemde kritiek van meerdere kanten over zijn strijd tegen de feministen, propaganda voor incest en productie van (harde) kinderporno, doofde zijn sterrenstatus ook weer vrij snel uit.
Ook bleek hij niet handig in een correcte boekhouding rond zijn zakelijke activiteiten want hij bouwde een grote belastingschuld op.
Alle problemen deden hem tijdelijk verhuizen naar België.
Toen hij later weer terugkeerde naar Dordrecht was zijn positieve imago grotendeels afgebrokkeld.
Toch ging hij door op de oude voet met de Chick, die door de opkomst van andere bladen al lang niet meer op eenzame hoogte stond, en met de Lolita, die steeds meer kritiek kreeg.
Vanwege een herziening van de zedenwet waarin tot dan toe nog niets vermeld was over kindermisbruik, moest het blad in 1987 stoppen.
Daarna werd zijn algehele gedrag met kinderseksualiteit steeds vaker onder de loep genomen omdat hij dit immers gepromoot had en zelf ook (jonge) kinderen had.

Joop Wilhelmus had samen met Wilja 4 kinderen; 3 meisjes en 1 jongen.
Over hen is vrijwel niets bekend.
Alleen zijn jongste dochter kwam in beeld in 1992 toen hij werd gearresteerd vanwege het eerdere verspreiden van kinderporno, propageren van incest en het hebben van seks met de toen 12-jarige Iris. Hij werd veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf, waarvan hij er 2 heeft uitgezeten.
Zijn oudste dochter Bianca had nog een petitie gestart om hem vrij te krijgen omdat hij onschuldig zou zijn. Zij heeft haar jongere zusje nog medisch laten onderzoeken en die bleek nog maagd te zijn.
Dit had allemaal echter geen gevolgen.
Toen hij in 1994 door goed gedrag in de gevangenis werd vrijgelaten, ging hij dit vieren in een Dordts café en daarna is hij door onduidelijke redenen in de Voorstraathaven terecht gekomen waar ze de andere morgen zijn lijk vonden…
Het werd afgedaan als een ongeluk omdat er geen sporen zijn gevonden van opzet.
Hoewel er speculaties blijven dat iemand hem mogelijk een ‘duwtje’ heeft gegeven…
Hier zullen we echter nooit achter komen.

Hoewel hij dus een gezin had… Er staat beschreven dat zijn huwelijk niet stand heeft gehouden.
Over het verloop hiervan en of zijn eerder altijd meegaande echtgenote Wilja van hem af is gegaan, of dat hij van haar is afgegaan kan ik nergens iets concreets ontdekken.
Mogelijk had dit te maken met het vermeende ‘misbruik’ van zijn dochter(s) maar ook dit blijft een mysterie.

Joop en dochter Bianca

Zedendelinquent

Dit woord werd in die tijd nog niet echt gebruikt.
Als je de zaken waarvoor hij destijds is aangeklaagd en veroordeeld nu zou bekijken, dan zou hij nu zeker wel geregistreerd staan als zedendelinquent. En omdat de wetgeving rond seksueel misbruik van kinderen en het vervaardigen en bezit van kinderporno rond het jaar 2000 stevig is aangescherpt, zou zijn straf nu ook vele malen groter zijn geweest.
Als je nu dan ook zoekt naar de naam ‘Joop Wilhelmus’ via Google of Vinden.nl en je vindt zijn Nederlandse Wikipedia-pagina, dan wordt hij daarbij wisselend gecategoriseerd als ‘pornograaf’, ‘zakenman’ of ‘Nederlands crimineel’.
Over zijn werkelijke rol in die tijd wordt niets meer geschreven.
Natuurlijk omdat er direct gedacht wordt aan kinderporno en incest…
Vermoedelijk ziet vrijwel iedereen hem nu niet anders als een ‘vieze, enge man’.
Toch ben ik daar – met de kennis van tegenwoordig – niet zeker van.
Omdat ik ook in ‘zijn’ tijd heb geleefd. En die tijd gewoon een heel andere tijd was.
Met andere ‘normen en waarden’. Waaraan ook toen werd gesleuteld door activisten op velerlei gebieden. Dat is nu toch niet anders? Alleen in een heel andere tijdsgeest?

Persoonlijk gevoel

In de tijd dat Joop Wilhelmus nog echt een ‘provo’ was, had ik nog geen besef van de wereld.
Ik was een kind van een jaar of 5 en had nog nooit van het woord ‘seks’ gehoord…
Toen ik vanaf mijn 11e jaar echter geconfronteerd was met bladen waarin toch wel erg blote mensen stonden die met elkaar ‘speelden’, werd het helemaal anders.
Ik ging zoeken naar antwoorden op al mijn vragen en de Chick was het eerste blad wat daarop de nodige antwoorden bood. Met niet lang daarna de Lolita, waarin kinderen stonden rond mijn leeftijd en nog jonger en wel degelijk de ‘spelletjes’ speelden waar ik ook naar op zoek was.
Mijn puberhormonen ontploften bijna toen ik op de middelbare school allemaal ‘lekkere meiden’ zag (in het Engels ook wel ‘chicks’ genoemd…) waar ik dolgraag mee in contact zou willen komen.
Hoe wist ik echter niet en ik gaf hiervoor de schuld in eerste instantie aan mijn ouders die me altijd dom hadden gehouden en vals hadden voorgelicht dat seks niet goed en zelfs vies zou zijn…
Terwijl er zo veel mensen het wel deden en dus ook kinderen al!
Daarover heb ik al geschreven in eerdere artikelen.
De teksten van Joop Wilhelmus, Wilja en overige redactieleden en (zogenaamd?) schrijvers van brieven in de Chick en Lolita gaven mij de overtuiging dat ‘vrije seks’ goed was.
Ik miste dat en dat frustreerde me!
Toen ik zo ergens rond mijn 16e een brief aan de Lolita schreef over mijn gevoelens en constateringen wat buurmeisjes allemaal deden die ik had gezien, kreeg ik een keer een telefoontje.
Mijn moeder nam op en gaf het aan me door: “Er belde een man voor mij omdat die misschien vakantiewerk voor me had. Iemand van een krant of zo.”
Eenmaal aan de telefoon bleek het iemand van de Lolita-redactie te zijn…
Hij vond het moedig en knap wat ik had geschreven. En terwijl hij me vroeg of mijn moeder in de buurt was (omdat ik natuurlijk wat voorzichtig antwoordde), stelde hij me inderdaad voor dat ik misschien wel wat ‘vakantiewerk’ zou kunnen doen.
Ik had natuurlijk wel een vermoeden wat hij bedoelde…
Daarom gaf ik aan dat ik wel “al 16 was”, dus misschien al een beetje te oud voor de Lolita?
Maar dat was geen probleem.
Ik moest daar echt even over nadenken want was toch wel een beetje overrompeld.
En zei (quasi slim) dat ik er even met mijn moeder over moest praten. En of hij dus later wilde terugbellen.
Of dit echt slim was weet ik niet… Hij heeft namelijk nooit meer gebeld.
Natuurlijk voelde ik dat toen weer als een mislukking van mezelf.
Wie weet wat ik allemaal toen had kunnen meemaken!
Misschien wel seks met een meisje!
Maar misschien is me ook wel een veel minder goede ervaring bespaard gebleven.
Want er waren (en zijn) natuurlijk ook nog mannen die graag ‘spelen’ met jonge jongens…
Daar heb ik toen nooit bij stil gestaan en het sterkte me juist in mijn frustratie om weer gemiste kansen om eindelijk seksuele ervaringen te krijgen.
Mijn persoonlijke zoektocht ging dus gewoon verder.
Met de bekende bladen Chick en Lolita maar ook vele andere titels die in Nederland op de markt kwamen: Rosie, Chick Amsterdam, Tuk (ook gemaakt in Dordrecht), Candy en dan natuurlijk ook de vele buitenlandse titels.
Toen de echte kinderporno verboden was, kwamen legale varianten op de markt zoals Seventeen (van de makers van de Chick Amsterdam, een ex-collega van Joop Wilhelmus: Jan Wenderhold), Sweet 16 en meer bladen waarin uitsluitend meisjes van 18 jaar en ouder voorkwamen, die echter een jeugdige opslag hadden en zogenaamd voor teenagers van 16 of 17 jaar konden doorgaan.
In de jaren die volgden spaarde ik tientallen magazines en later ook films (van Super 8 naar VHS-videobanden) tot ik een aardige kast vol met materiaal had.
Toen ik ergens na mijn 25e genoeg had van mijn verzamelwoede van porno, heb ik alles in één keer verkocht aan een ‘liefhebber’ die natuurlijk simpelweg een opkoper was.
In die verzameling bevonden zich ook aardig wat Lolita’s…
Hoewel die toen al discutabel waren, werd er nog niet moeilijk over gedaan.
Later heb ik hier nog wel spijt van gekregen…
In het huidige (‘donkere’) circuit zouden deze bladen vermoedelijk een flinke winst opleveren… 😉

Alle redenen waarom Chick (Dordrecht) uiteindelijk was gestopt of was overgenomen door anderen (het viel me op dat de namen van Joop en Wilja niet meer voorkwamen in de bladen) heb ik toen nooit geweten. Ik volgde het nieuws niet zo en omdat ik in 1989 mijn relatie begon en het nieuws rond de oorlog in Joegoslavië/Kroatië vrijwel alle ruimte innam, is de arrestatie, vrijlating en dood van Joop Wilhelmus me volledig ontgaan.
Pas rond het jaar 2000, toen ik me via internet weer wat meer ging verdiepen in de porno, ben ik daar een keer achter gekomen.
En eigenlijk… heeft zijn uiteindelijke lot me tot voor kort volledig koud gelaten.
Dat hij de laatste actieve jaren van zijn leven steeds meer ‘vijanden’ kreeg begrijp ik nu heel goed.
Er is steeds meer inzicht gekomen in het daadwerkelijke misbruik van kinderen voor kinderporno.
Daarom zijn wereldwijd de wetten ook aangepast zodat dit aangepakt kan worden.
De propaganda voor kinderseksualiteit en zelfs incest zal hem in deze tijd geen beter aanzien kunnen geven.
Maar ik herinner alleen mijn eigen ‘oplaaiende’ seksualiteit mede door zijn publicaties.
En zijn uitvoerige redevoeringen waarin hij (als enige pornograaf) zo fel streed voor “gezonde seks voor iedereen; voor jong en oud”.
Omdat dit altijd is blijven hangen en ik daar ook van overtuigd was, heb ik in die jaren van mijn eigen website over seksualiteit rond de jaren 2000 ook dergelijke ideologie gepubliceerd.
Wel met de kennis van de porno die toen op de markt was en op een minder provocerende toon.
Maar de strekking van seksuele opvoeding en voorlichting op een zo vroeg mogelijke leeftijd is gebleven. Omdat ik aan den lijve heb ondervonden wat een chronisch gebrek daaraan kan veroorzaken.

Of Joop Wilhelmus puur vanuit idealisme is begonnen met de Chick?
Misschien wel.
Zowel hij als zijn vrouw stamden uit de generatie provo’s en hippies die het helemaal niet slecht voorhadden met de maatschappij! Veel van hun gedachtegoed is toen verloren gegaan en zou nu in deze tijd niet misstaan. Zeker als het om een gezonde samenleving gaat met gezonde mensen in een gezonde (dus schone) leefomgeving.
En ook gezonde seksualiteit kan wel een stevige opfrisbeurt gebruiken, gezien de almaar toenemende ‘#metoo’ schandalen en de groeiende polarisatie tussen mannen en vrouwen.
Een vergelijkbaar idealisme zoals Joop en zijn vrouw toen nastreefden, lijkt me dan nog steeds niet verkeerd.
Hoe het verder is gegaan met zijn aanvankelijke succes, zou meteen wel eens zijn ondergang kunnen zijn geweest. Hij is gaan ‘genieten’ van zijn nieuwe status en zich inderdaad gaan gedragen als een ‘koning’ die alles kon en mocht.
Daarmee is hij over grenzen gegaan.
Dat heeft hem zijn gezin… en uiteindelijk zijn leven gekost.
Toch zou ik wel eens willen weten wie hij nu eigenlijk was in het echt.
Een asociale ‘smerige’ patser met z’n lange haren, donkere bril, gouden sieraden en dikke pens?
Een niets ontziende sluwe vos die alles alleen maar heeft gedaan om rijk te worden?

Graag zou ik eens mensen uit die tijd willen spreken.
Ex-collega’s die hebben samengewerkt (als ze nog leven) of nazaten…
Zijn kinderen moeten nu ongeveer van mijn leeftijd zijn. En hij had er 4!
Nergens lees ik meer iets van hen.
Terwijl ik van de dochter van Jan Wenderhold – Sandy Wenderhold – wel heel veel kan vinden want zij heeft de jarenlang goed lopende porno-business van haar vader overgenomen en heeft dat nu nog steeds!
Wie weet krijg ik toch nog wel eens wat antwoorden.
Want zoals ik nu tegen het leven aankijk… Mijn leven terugkijk… Weet ik nu veel beter hoeveel nuances er aan een (voor-) oordeel kunnen kleven.
Wie weet welke richting ik zelf was gegaan als ik net 10 jaar eerder geboren was. 😉

Naschrift

Juist na het (bijna) afsluiten van bovenstaand artikel, zocht ik toch nog even verder naar de bronnen die op bepaalde websites zijn gebruikt. Hierdoor ontdekte ik het inmiddels niet meer bestaande misdaadmagazine ‘Koud Bloed’, wat tot enkele jaren geleden nog bestond.
In 2012 hebben ze een nummer uitgebracht speciaal over ‘Nederland Pornoland’.
Daarin stond een artikel speciaal gewijd aan Joop Wilhelmus:
De eenzame dood van Joop Wilhelmus
Wie op de link klikt kan het artikel in PDF-formaat downloaden en lezen.
Hoewel er wat voor mij nog onbekende feitjes in staan, geeft het helaas nog niet de antwoorden die ik aangeef nog te zoeken.
Het artikel legt de nadruk op de dramatische ontwikkeling, waarin Joop Wilhelmus terecht is gekomen, inderdaad: van flamboyante pornokoning tot aan lager wal geraakte zedendelinquent.
Waarvan dat laatste ook hier niet echt met zekerheid wordt aangenomen.
Een heel interessante aanvulling!