Heb je dat nu echt nooit een keer meegemaakt?
Dat je iets had gekocht waarvan achteraf blijkt dat het niet is wat je had verwacht?
Of dat je een langdurige verplichting bent aangegaan, die na verloop van tijd veel minder aantrekkelijk blijkt dan je dacht voor je de beslissing nam?
Dat je vertrouwde op de informatie die je kreeg, door reclame, een op zich correct en betrouwbaar mailbericht of door een nette website met ook nog eens verschillende positieve referenties?
Maar dat je achteraf toch heel erg veel meer geld kwijt blijkt te zijn voor je aankoop dan je had verwacht en dan achteraf op een andere manier ook mogelijk was geweest?
Ben je echt nooit eens financieel misleid?
Ik denk dat er weinig mensen zijn die hier een overtuigd ‘Nee!’ op kunnen antwoorden.
Dit begint al bij de meest voorkomende vorm van misleiding:
Reclame
Overal om je heen is reclame.
Geen mens zal kunnen zeggen daar echt helemaal niets van te merken.
Onze hele economie is er op gebaseerd dus het is alom aanwezig.
In kranten, magazines, op websites, de TV-reclame, billboards op straat, huis-aan-huis-reclame als je geen ‘Nee-Nee-sticker’ hebt, etc. etc. Overal kom je reclame tegen.
Natuurlijk zijn de meesten van ons dat zo gewend dat ze er geen acht meer op slaan.
Althans… dat zeggen ze meestal.
Het feit dat reclame zo alom aanwezig is bewijst het tegendeel.
Er worden namelijk vele miljoenen betaald (alles bij elkaar) door de bedrijven die zichzelf op die manier willen promoten. Als dat niets op zou leveren of zelfs tot verliezen zou leiden, dan zou de reclame vanzelf een keer uitsterven.
Reclame heeft wel degelijk invloed op ons koopgedrag!
Is het niet direct (als je iets bewust zoekt, valt een reclame over dat product extra op) dan is het wel indirect (als een bepaalde ‘slogan’ of een bepaald reclamefilmpje in je geheugen blijft hangen) als je later denkt aan een product uit de reclame.
Reclame heeft invloed op ons koopgedrag.
En is dat positief?
Natuurlijk kan dat best positief zijn.
Als je uiteindelijk tevreden bent over het product wat je hebt gekocht.
Als het voldoet aan je verwachtingen die door de reclame waren beloofd.
Minder positief kan het worden als de prijs die je hebt betaald achteraf hoger is dan je eigenlijk wilde betalen. Als een ander product achteraf goedkoper blijkt te zijn.
Er kunnen teleurstellingen komen door mindere tevredenheid op langere termijn.
Veel erger is het als de reclame helemaal niet alles heeft verteld over het product.
De negatieve eigenschappen van een product (in jouw specifieke situatie) worden natuurlijk niet in de reclame verteld.
Daar kan ik nu een boek over gaan schrijven…
Maar het lijkt me duidelijk dat ook die positief gebrachte reclame uiteindelijk een gevoel van ‘misleiding’ kan geven als je uiteindelijk ontevreden bent over je aankoop.
Want is dat product echt wel “het beste”, “het mooiste” of “het meest efficiënte” wat er te koop is?
Soms beloven de duurste producten (meestal de A-merken) het beste te zijn maar blijken er veel even goede alternatieven te zijn waar je veel minder of nooit iets van hoort.
Dat is de keerzijde van reclame.
Contracten
Behalve voor de meest voorkomende handel in gebruiksgoederen waarvoor je dagelijks de nodige reclame om je hoofd geslingerd krijgt, krijg je natuurlijk ook de nodige verleidingen te verwerken van zogenaamde voordelige aanbieders van duurzame producten.
Dan bedoel ik vooral de duurdere aankopen zoals auto’s, fietsen, huizen (hypotheken) en contracten (voor energie, verzekeringen en andere langlopende verplichtingen).
De meeste van deze aankopen kan je niet even door één enkele betaling afkopen.
Voor een fiets kan je in veel omstandigheden nog wel een poosje sparen maar voor een auto wordt dit al veel moeilijker.
Zeker voor mensen met de laagste inkomens of met een uitkering is sparen sowieso al een onmogelijke opgave, zelfs voor een fiets.
Uiteraard is het kopen van een gebruikt product (via bijvoorbeeld Marktplaats) dan een vanzelfsprekende mogelijkheid maar in het kader van ‘misleiding’ blijf ik even bij nieuwkoop.
Ook komt het vaak genoeg voor dat mensen onverwacht een dure aankoop moeten doen als een belangrijk product nodig is als het oude opeens defect is, zoals bijvoorbeeld een wasmachine.
Niet altijd is er dan een ‘spaarpot’ aanwezig om het nodige geld direct uit te kunnen halen.
Sommige bedrijven spelen dan in op die ‘noodzaak’ of andere behoefte van de consument om iets nu al en direct te kunnen kopen, ook al is er niet direct geld voor.
Bekend zijn dan de meeste betalingsregelingen bij verkopers zoals Wehkamp.
Maar vrijwel alle verkopers van de duurdere producten bieden wel vormen van regelingen aan.
Bij de aankoop van een nieuwe auto is dat voor particulieren meestal wel normaal.
Maar wat er ook gekocht wordt: wie niet beschikt over een ‘normaal’ vast inkomen uit werkzaamheden, kan meestal geen betalingsregeling aangaan.
Voor elke regeling sluit je namelijk een contract af en de onzekerheid die de aanbieders kunnen verwachten bij kopers die (slechts) een uitkering hebben is te groot. De kosten om wanbetalers achteraf (volledig) te laten afbetalen wegen meestal niet op tegen de winst die verwacht wordt.
Terwijl mensen met een (minimum) uitkering ook hun dagelijkse behoeften houden aan bepaalde duurdere producten…
En er bestaat echt niet voor iedereen dan een soort van financiële hulpverlening.
Een speciale (betalings-) regeling voor uitkeringsgerechtigden bijvoorbeeld.
Er vallen nog voldoende (te veel) mensen ‘buiten de boot’ die dus (wanhopig) op zoek zijn naar een voor hen wel geschikte aanbieding om toch te kopen wat eigenlijk niet kan.
Ook daar spelen (slimme) verkopers of contractaanbieders op in.
Maar dit zijn ook de mensen die helaas het meest te verliezen hebben en slachtoffer kunnen worden van misleidende vormen van contractuele verplichtingen.
Of misschien vinden veel mensen dit geen misleiding?
Hadden ze ‘de kleine lettertjes’ maar moeten lezen?
Of zichzelf beter moeten (laten) informeren over dergelijke contracten?
Uit eigen ervaring weet ik dat juist het (te) grote aanbod van commerciële contracten die leiden tot langlopende betalingsverplichtingen zo lastig zijn om door iedereen echt begrepen te kunnen worden! Niet iedereen is goed ‘geletterd’! Voor veel ‘algemene voorwaarden’ van vrijwel alle contractuele verplichtingen moet je bijna minimaal Vwo-niveau hebben om ze goed te kunnen lezen, laat staan begrijpen!
En dan mag ook niet onderschat worden dat veel mensen op bepaalde momenten zo in nood zitten en geneigd kunnen zijn om te impulsief op aanbiedingen in te gaan.
Zeker bij het eerder genoemde voorbeeld van een onverwacht kapotte wasmachine en een alleenstaande (geïsoleerd geraakte) moeder wanhopig met haar groeiende berg wasgoed zit en opeens een aantrekkelijk aanbod ziet om voor een paar tientjes per maand een nieuwe wasmachine te kunnen kopen. Die ‘handtekening’ of klik op “Ja ik ga akkoord” is dan snel gedaan…
Maar dan het praktijkvoorbeeld van mezelf, wat de aanleiding is voor dit artikel:
De misleiding van ‘Groepsveiling’!
Het klinkt mooi toch?
“Wij laten aanbieders van verschillende producten tegen elkaar bieden, zodat u het beste aanbod krijgt en geld overhoudt voor leuke dingen.”
Deze uitnodigende tekst waarmee de organisatie ‘Groepsveiling’ direct begint op hun website.
Om ‘zoekers’ direct te overtuigen van hun ‘kracht’, want:
Samen sta je sterker en samen kan je door het grotere volume in één keer voordeliger inkopen.
Dat klinkt inderdaad logisch en geloofwaardig.
En ze spelen ‘handig’ in op mensen die zich ‘alleen’ voelen in hun zoektocht naar een voordelige aankoop.
Concreet ‘verkoopt’ Groepsveiling dus niets maar ‘regelen’ ze door zogenaamd goed onderhandelen voor hun grote groep leden (potentiële klanten) een lagere prijs.
En dan richten zij zich alleen op enkele producten: Energie (-contracten), auto, mobiele telefonie (contracten), verzekeringen en… de aanschaf van een e-bike.
In dat laatste was ik nu ruim 3 jaar geleden wel geïnteresseerd.
Hoewel ik nog ‘gewoon’ fietste… ik een nog goede en goed onderhouden merkfiets had (Gazelle… niet het duurste model maar wel een degelijke stadsfiets) en ik op dat moment nog geen hoge nood had om een nieuwe fiets te kopen, kreeg ik er al wel steeds meer moeite mee.
Misschien omdat ik al 3 jaar zonder werk was en ik minder frequent bewoog, ging het opstappen steeds moeilijker. De bekende ‘zwaai’ van het been over het zadel kon ik met moeite maken en ik was hierbij al een paar keer gevallen omdat ik er tegenaan klapte en mijn evenwicht verloor!
Ook mijn conditie werd steeds slechter en kwam na een ritje naar het stadscentrum (ongeveer 20 minuten fietsen) al uitgeput aan…
Toen zag ik door een directe mail van Groepsveiling het voor hen nieuwe aanbod van een e-bike.
Ik was al eens klant geweest van Groepsveiling toen ik wilde overstappen van energieleverancier.
Destijds zat ik al jaren bij het duurdere Eneco en het bekende ‘overstapcircus’ werd steeds populairder. Nu ik al 3 jaar WW ontving en ik aan zag komen een keer in de bijstand te raken, ging ik op zo veel mogelijk vaste uitgaven proberen te bezuinigen.
Via Groepsveiling had ik toen een contract genomen op E.ON.
Later zou ik ontdekken dat ook deze ‘aanbiedingen’ een momentopname zijn en het dom was om dat contract aan te gaan. Een jaar later zag ik via een andere aanbieder een veel goedkoper contract.
Maar op dit moment was ik nog geen ontevreden Groepsveiling-klant.
En die bood een stuk of 3 e-bikes aan via enkele aangesloten fabrikanten, variërend van ‘goedkoop’, ‘middelmatig’ tot ‘luxe type’.
De informatie die toen gegeven werd over het type contract en de voorwaarden was toen anders dan tegenwoordig. Het kwam wel ongeveer op hetzelfde neer: tegen een vast maandbedrag kon ik een nieuwe e-bike kopen zonder extra kosten. Want onderhoud, schade en eventueel diefstal zaten allemaal inbegrepen. En dat gedurende 3 jaar. Na die periode zou ik de eerste zijn die de fiets zou kunnen overnemen of inleveren en een nieuwe nemen tegen uiteraard weer een nieuw contract.
Dat ik gedurende 3 jaar in ieder geval zorgeloos zou kunnen fietsen terwijl ik vrijwel geen geld overhield voor onverwachte uitgaven, trok me uiteraard wel aan.
Dat ik feitelijk door dit aanbod een ‘lease-contract’ zou tekenen was me toen niet echt duidelijk.
Ook nu staat dit nog niet zo benoemd op de huidige website!
Het gevolg hiervan werd me pas enkele weken geleden duidelijk.
In juni van dit jaar heb ik de e-bike 3 jaar. En ik had de ‘Algemene Voorwaarden’ goed gelezen.
Als ik de fiets zou willen behouden, zou ik hem moeten ‘afkopen’ en daarvoor moest ik minimaal een maand voor de einddatum reageren.
Dat heb ik gedaan.
Toen kreeg ik van het bedrijf waar het contract was geregeld – ‘Friesland Lease’ – hun ‘voorstel’:
Na betaling van € 425 zou de fiets mijn eigendom zijn!
Ik was echt even geschokt.
Een dergelijk bedrag kan ik onmogelijk in één keer zomaar even betalen!
Althans niet zonder direct in problemen te komen met de rest van mijn verplichtingen en om nog een beetje te kunnen leven… 😛
Omdat de fiets op zich 3 jaar geleden voor € 1599 werd aangeboden, ik alles bij elkaar (kosten + rente) er ruim € 2000 voor had betaald en de fiets nu dus 3 jaar oud was, verwachtte ik misschien hooguit € 200 als restbedrag. Maar nee: ze houden de zogenaamde ‘marktwaarde’ aan als afkoopbedrag! Ja, als ik ‘m particulier zou verkopen, zou die ook wel zoiets op moeten brengen. Misschien nog wel iets meer… Maar dat de ‘verkopende’ partij er uiteindelijk bijna € 2500 voor vangt, vond ik wel heel erg gortig! En voor mij natuurlijk belachelijk duur.
Om een lang verhaal iets korter te maken:
Vanwege mijn situatie ‘mag’ ik het afkoopbedrag (wat niet lager wordt…) in 3x betalen.
Ik moet ‘blij’ zijn want normaal doen ze zoiets niet…
Ik kan nu ook een lang stuk schrijven over het principe van ‘leasen’.
Vermoedelijk kennen de meeste lezers dit wel maar ik kende dit dus niet!
Ik heb daar nog nooit mee te maken gehad en misschien was ik (weer eens) naïef en vooral impulsief toen ik het contract-voorstel had ontvangen.
Het ging overigens niet zomaar: vanwege mijn WW-uitkering moest ik eerst een aanbetaling verrichten waardoor de maandlast (nog) lager werd. Daarna kon ik het gewoon krijgen en daarmee was ik op zich al dolgelukkig.
Tot ik me er enkele weken geleden dus eindelijk eens in ging verdiepen…
Het was natuurlijk niet zomaar een ‘betaling in termijnen’.
Behalve inderdaad het reguliere onderhoud en de inbegrepen eventuele kosten, betaalde ik in dat contract ook voor pechhulp (net als bij een auto…), ongevallen opzittenden (…) en rechtsbijstand.
Achteraf heb ik dus ook betaald voor een berg onnodige ballast omdat ik niet meer van plan was om ver met de fiets te gaan toeren en overal de fiets zou stallen met groter risico op diefstal.
Voor de aanschaf in 2016 wist ik natuurlijk nog niet wat er zou gebeuren na mijn operatie in 2017 en van mijn blijvende aandoeningen aan mijn benen.
Ik beschouwde het als een wonderlijke situatie dat ik deze fiets voor die tijd had aangeschaft!
In 2017 wist ik dat ik nooit meer op mijn oude (normale) fiets zou kunnen rijden!
Maar dat alles laat de contract-bieder en (huidige) eigenaar van de fiets natuurlijk allemaal koud.
Betalen of inleveren. Meer opties zijn er niet.
Ik ben stellig van mening dat deze vorm van ‘aanbieding’ pure misleiding is.
Op de website en in de mail destijds staat niets vermeld over ‘leasen’.
Pas na getoonde interesse en bestelling van een bepaalde e-bike krijg je de mededeling dat verdere afhandeling geschiedt door ‘Friesland Lease’.
Pas dan zouden alle bellen moeten gaan rinkelen dat je te maken hebt met ‘privé-lease’.
En dat is altijd veel duurder dan een ‘gewone’ afbetaling of lening.
Zeker als er opties bij zitten net als bij het leasen van een auto.
Ik vind dit voor mensen die niet van plan zijn om er regelmatig grote toertochten mee te gaan maken, sterk overdreven.
Voor iemand (juist) met weinig inkomsten en minimale eisen (boodschappenfiets) zou dit nooit aanbevolen mogen worden.
Uiteraard win ik een geschil hierin nooit.
Zowel Groepsveiling als Friesland Lease beroept zich op zogenaamd duidelijk aangeven termen en (algemene) voorwaarden die ik als consument had moeten lezen en begrijpen.
Dat recent zelfs de Consumentenbond zich heeft aangesloten bij Groepsveiling waardoor zij nu samen de e-bikes op deze manier aanbieden vind ik een droevige ontwikkeling.
De Consumentenbond gaat er misschien vanuit dat er steeds meer ‘rijkere’ ouderen zorgeloos willen genieten van hun vrije tijd en dat die zeker geholpen zullen zijn met de lease-constructie, waarin alles zit wat ze nodig hebben en waardoor ze elke 3 jaar een nieuwe e-bike kunnen regelen.
Net als de mensen die jaren gewend zijn aan lease-auto’s.
Voor mensen die louter op zoek zijn naar een voordelige optie om überhaupt zo’n relatief dure fiets te kunnen kopen, is dit echter geen geschikte regeling en valt het veel en veel te duur uit!
Conclusie
Groepsveiling:
“Er zijn veel verschillende merken, veel specificaties, maar zeker ook veel verschillende prijzen. Best lastig om dan de juiste fiets uit te kiezen. Dit gaan we makkelijker maken, maar ook voordeliger! Slim, helder en goedkoper.”
Dit is absolute misleiding omdat het niet helder, slim en goedkoper is maar je moet daar slim voor zijn om helder te kunnen zien dat dit alles behalve goedkoper is dan een ‘gewone’ afbetalingsregeling bij de winkel.
En als je die niet kan krijgen vanwege een uitkering…
Dan zou je een lease-contract zeker niet mogen krijgen!
Dit brengt mensen juist op termijn in problemen.
Of je bent simpelweg je enige vervoermiddel kwijt wat je op dat moment hebt…
Zoals bij mij het geval zou zijn als ik weiger te betalen.
Dan zou ik mijn ‘gezondere’ vervoer kwijt zijn, niets nieuws kunnen kopen en afhankelijk zijn van auto (duur en tijdig want steeds ouder en slechter…) en Openbaar Vervoer.
Ik voel me sterk misleid maar ik weet zeker dat ik de enige niet ben.
Niet alleen met Groepsveiling of andere bedrijven die zich bedienen van ‘sneaky’ lease-constructies.
In de jacht naar kopers (in alle lagen van de bevolking) is misleiding een grote macht die de commercie beheerst. Op die manier ontvangen ze nog meer winst over de ruggen van onwetende consumenten.
Het is bedroevend dat je als consument ‘slim’ en ‘sluw’ moet zijn om de grootste voordeeltjes te halen. Wie dat niet kan, loopt grote risico’s en is vrijwel altijd juist duurder uit dan nodig.
Vooral voor de minder bedeelden met achterstanden is dit onaanvaardbaar.
