Stempels, labels en etiketten

En ‘hokjes’ niet te vergeten!
Maar dat zou de titel wat te lang maken en niet veel meer toevoegen aan het onderwerp van dit artikel: ‘mensen voorzien van een (oordelende) soortbenoeming’.
Alsof het label ‘mens’ op zich al niet discutabel genoeg is…
Maar daar kom ik later nog op terug.

De inspiratie voor dit schrijfsel kreeg ik vanmorgen toen ik mijn Twitter-tijdlijn weer even doorliep op interessante ‘tweets’.
Op Twitter volg ik momenteel zo rond de 280 accounts, waarvan een fiks aantal ‘echte’ mensen zijn maar uiteraard ook organisaties of bijvoorbeeld groepsaccounts van popgroepen of fanclubs.
Er zitten op mijn Twitter niet veel ‘echte bekenden’ of ‘vrienden’.
Maar ook sommige ‘onbekenden’ vind ik interessant genoeg om hun Twitter-tijdlijn te blijven volgen, ook al ‘tweeten’ ze bijna nooit iets.
Zeker niets als ze inmiddels al een poosje zijn overleden zoals Leonard Nimoy (Mr. Spock uit Star Trek). Zolang het account niet wordt opgeheven laat ik het staan als een soort van nagedachtenis.
Uiteraard zijn de vele wel actieve Twitteraars waar ik een positief gevoel bij heb veel interessanter.
Enkele daarvan belanden zelfs met hun websites (als ze die hebben) in mijn lijstje ‘Sites die ik volg’ op deze blog. Omdat ze ook (wel eens) artikelen schrijven (net als ik) die ik bijzonder vind.
Of ze daarvan weten en mij misschien ook terug (willen) volgen doet er voor mij niet toe.
Ik vind hun bijdragen in de Wereld Wijde media-Woestijn interessant of gewoon heel erg leuk.
Zoals de ‘goedwillende misantroop’ Elian de Montcorbier, waar ik onlangs een artikel over schreef.
Onwijs maffe kerel met net als ik een bloedhekel aan stempels, labels, etiketten en hokjes!
Zelfs het schepsel mens accepteert hij niet maar nu hij er toch door omstandigheden in terecht is gekomen, laat hij het ‘levenslot’ maar over zich heen komen en leeft zijn leven om op zijn manier te ‘overleven’. Prachtig!
Op een of andere manier heb ik altijd een zwak gehad voor de ‘unterhund’ (zoals ik gisteren de RTL7-commentator hoorde zeggen over de Oostenrijkse darter Mensur Suljevic) in de maatschappij.
Mensen die een soort van ‘label’ opgeplakt hebben gekregen, al dan niet door een officiële GGZ-instelling of door zichzelf opgelegd. Maar mensen die daar iets mee doen door er met een zekere trots over te schrijven. Of om daar mogelijk anderen met een dergelijk ‘label’ misschien mee te helpen. Door begrip te kweken en tips te geven hoe daar zelf mee om te gaan en (misschien nog belangrijker!) hoe buitenstaanders daar al dan niet mee om kunnen gaan.
Heel vaak bestaan er (veroordelende en dus negatieve) vooroordelen over een fiks aantal ‘hokjes’.
Zo zijn de meeste mensen er van overtuigd dat ik een ‘alcoholist’ ben.
Zelf heb ik dit ook een poosje gedacht! Toen ik duidelijk constateerde dat ik mijn ‘overmatige’ drankgebruik nodig begon te hebben om de dag door te komen, zag ik mezelf ook als een alcoholist en ging ik er hulp voor zoeken.
Op zich was dat al het begin van mijn ‘herstel’, hoewel velen beweren dat niemand ooit volledig ‘geneest’ van alcoholisme. Ik zou het ‘label’ dus verder levenslang moeten dragen.
Bij de enkele keren bezochte praatgroep van de ‘AA’ was dit een duidelijk omschreven standpunt wat kracht werd bijgezet door continu het woord te moeten nemen met “Hallo ik ben John, ik ben alcoholist”. Ook al was je al 20 jaar gestopt…
Een van de redenen dat mijn haren daar overeind gingen staan en ik daar zo snel mogelijk weg wilde… Ik haat werkelijk die ‘labels’! Hoewel ik altijd zeg dat het woord ‘haat’ niet in mijn woordenboek voorkomt: hiervoor maak ik een uitzondering.
Laatst las ik een interview met een bekende Nederlandse schrijver in het ‘AD Magazine’.
Hij was ook jarenlang ‘probleemdrinker’ geweest. Tot anderhalve fles wodka en 8 biertjes per dag… Tegenwoordig drinkt hij nog maar 2 flessen wijn per dag.
Hij wil zichzelf geen ‘alcoholist’ noemen. Dan liever ‘alcoholicus’. 😉

Autisme

Maar dan nu eindelijk dan de aanleiding voor dit artikel: een ‘tweet’ van een van de mensen die ik altijd met plezier volgde: Bianca Toeps.
Ook zij stond met haar website ‘Toeps.nl’ in mijn lijstje ‘Sites die ik volg’.
Stond. Want voordat ik dit artikel begon te schrijven heb ik haar (helaas) verwijderd.
Niet omdat ik haar echt helemaal niet ‘leuk’ meer vind.
Ze schrijft nog steeds erg leuke artikelen en ze tweet er lustig op los over alles wat ze dagelijks meemaakt. Vooral haar reizen naar Japan vond ik ook erg interessant.
Maar primair was mijn interesse gewekt omdat ze nogal ‘activistisch’ is over het begrip ‘autisme’.
Uiteraard heeft zij zelf al weer enige jaren geleden het ‘label’ autisme omgehangen gekregen maar omdat ze overtuigd is dat hierover te veel negatieve vooroordelen bestaan en ‘autisten’ voortdurend gestigmatiseerd worden, maakt ze zich overal sterk om dit te doorbreken.
Hoewel ik zelf absoluut geen enkele ervaring heb met ‘autisme’, ook niet in mijn omgeving, interesseert dit mij wel bijzonder!
Mijn kennis reikte vroeger ook niet veel verder dan de film ‘Rain Man’ waarin Dustin Hoffman een bijzondere autist speelt met bizarre gedragingen maar een geniale ‘tic’ waar zijn broer Tom Cruise handig misbruik van maakt…
Misschien interesseerde het me ook wel omdat ik op mijn beurt langdurig heb geworsteld met eventuele ‘labels’ en derhalve (eigen) vooroordelen over mijn gevoelens en gedragingen.
Zelf ben ik daar eigenlijk nog maar kort redelijk los van gekomen en dit was voor mij de sleutel naar een pad van ‘herstel’, ook van het vluchtgedrag naar mijn ‘beste vriendjes’ waaronder de drank. Voor mij ook het bewijs dat een ‘alcoholist’ dus niet uitsluitend dit etiket opgeplakt mag worden. De oorzaken van (overmatig) drankgebruik liggen meestal heel ergens anders!
Autisme is iets geheel anders maar voor mij bijzonder interessant om me in te verdiepen.
Zo kende ik het woord ‘asperger’ (een variant vallend onder ‘autisme’) nog niet tot een collega op mijn werk dit bleek te hebben. Ze was daar toen heel open in om haar soms even afwezige gedrag te verklaren.
Eigenlijk heb ik via de tijdlijn van Bianca Toeps ook anderen ontdekt die ‘worstelen’ met hetzelfde label en daar veel en graag over schrijven in de (sociale) media.
Een daarvan is Zjos Dekker, die nog niet zo lang als Bianca haar leven eindelijk een beetje op orde heeft en op haar eigen wijze manier heeft leren omgaan met diverse ‘autistische’ ongemakken.
En nog altijd moet leren omgaan met de zelfgekozen dood van haar broer die blijkbaar ook autistisch was en daar niet meer mee kon leven.
‘The perks of having a dead brother’ is haar blogsite waarop ze zo af en toe haar “leven met haar lastige hoofd” deelt met de wereld.
Haar worsteling dwingt bij mij respect af. Hoewel er natuurlijk via het bekende ‘Twitter-riool’ altijd mensen blijven roeptoeteren en haar afzeiken dat ze een “bevoordeelde en verwende aandachtstrekker” is, kan ze hier inmiddels redelijk mee omgaan en ze krijgt uit diverse hoeken ook veel steun en mogelijkheden zich in te zetten voor andere mensen met soortgelijke beperkingen.
Hoewel Bianca Toeps al wat langer (professionele) orde op zaken heeft gesteld in haar leven in het hokje ‘autisme’, was ik vanmorgen echter heel erg verbaasd over een ‘draadje’ op haar tijdlijn.
Bianca was al een poosje bezig met haar eerste boek ‘Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit’ en dit is nu net enkele dagen geleden verschenen in de winkel.
Dolenthousiast deelt ze uiteraard alle leuke gevolgen hiervan: de vele promotieactiviteiten daar omheen, de lezingen en dus de nog grotere bekendheid die ze nu krijgt.
Maar zoals dit met iedereen gaat die (opeens) in de belangstelling komt te staan: ze krijgt natuurlijk ook de nodige kritiek. Niet alleen de hersenloze kreten van vermoedelijk jaloerse gasten maar ook best wel opbouwend bedoelde kritiek.
Zo las ik vanmorgen dan een bijdrage van iemand die zelf professioneel werkzaam was (of is) in de psychiatrie maar die inmiddels ook al de nodige twijfel heeft ontwikkeld over het al te snel gebruiken van… juist: ‘stempels, labels, en etiketten’.
Met name de diagnose ‘autisme’ wordt naar haar mening soms te snel gesteld.
Omdat zij van mening was dat veel zogenoemde ‘afwijkende gevoelens en gedragingen’ volgens haar helemaal niet zo ‘afwijkend’ zijn dat er een ‘stoornis’ aan verbonden dient te worden.
Zoals zij tegen het zichtbare vertoonde leven van Bianca aankeek en zoals zij haar boek interpreteerde, rijmde het niet met haar definitie van autisme.
Ze vroeg zich open en eerlijk af of de diagnose jaren geleden gesteld misschien niet helemaal correct was. Omdat heel veel mensen (waaronder zij zelf ook) last zouden (kunnen) hebben van veel beschreven factoren van gevoeligheid voor diverse prikkels.
Bianca zelf was hier duidelijk niet van gecharmeerd en zag dit weer als een van de vele zelfbenoemde ‘experts’ zonder enige echte kennis van zaken.
Eigenlijk zat zij de bijdrage (die in mijn optiek absoluut niet denigrerend was en volgens mij positief bedoeld) nu helemaal af te zeiken…
Dit had zij niet moeten doen.
Voor mij is ze hiermee een beetje van haar ‘voetstuk’ gevallen.
De afloop van dit draadje ken ik niet omdat ik haar na het lezen ervan heb verwijderd uit mijn tijdlijn.
In Twitter heb ik daarna zelf even mijn hart gelucht met:
“De polarisatie gaat steeds verder.
Zelfs mensen met een hekel aan (zelf) opgelegde ‘labels’ zetten de hakken in het zand en verdedigen hun twijfelachtige etiket met hand en tand…
Verdrietige ontwikkeling waar niemand beter van wordt.“

Misschien is het een tijdverschijnsel: polarisatie.
Het wordt de laatste tijd steeds vaker benoemd in de media.
Terwijl we juist de (nieuwe?) vrijheid zouden mogen en moeten omarmen omdat eindelijk meer begrip ontstaat voor mensen met bepaalde ‘afwijkende’ gevoelens en gedragingen.
Waarbij mensen met vele aangeboren verschillen worden benoemd en niet meer zoals heel vroeger voor ‘gek’ werden verklaard.
Voor mij is het geweldig als iedereen uiteindelijk blij en gelukkig ‘over straat’ kan lopen met de wetenschap dat zijn of haar ‘afwijking’ door iedereen geaccepteerd en begrepen wordt.
Dat iedereen mag zeggen: “Ik ben homo, transgender, alcoholicus, autist, socialist (…) of welk denkbaar label dan ook” zonder direct met de nek aangekeken te worden, veroordeeld, gestigmatiseerd, vermeden want ‘moeilijk’ of ‘eng’… maar dat het allemaal als ‘normaal’ wordt beschouwd.
Misschien een utopie?
Als betrokkenen zelf in hun ‘hokjes’ blijven, daar juist een dikkere muur omheen bouwen om zich te beschermen tegen eventuele relativerende meningen uit onbegrip of onwetendheid, dan blijft ook dat onbegrip en die onwetendheid bestaan! Ze versterken hiermee zelf hun blijvende ‘apartheid’!
Alle respect voor de moed die ze tonen door hun nek uit het hokje te steken om meer begrip en respect te kweken. Ga dan ook de dialoog niet uit de weg.
Alleen door voortdurende dialoog kan uiteindelijk begrip en respect ontstaan.

Mens

Al vanaf het moment dat ik me min of meer bewust werd van het ‘leven’ en daarover ging nadenken (‘overdenken’) werd ik ‘beheerst’ door die ene vraag:
“Waarom bestaan we en wat is het doel van het leven.”
Twee vragen dus eigenlijk…
Maar volgens mij is dit de essentie van alle filosofieën, religies en menswetenschappen om de zin van het bestaan proberen te doorgronden.
Dat gaat voorlopig niet lukken omdat we gewoonweg niet in staat zijn om buiten de door ons te bevatten ‘kaders’ te denken.
Het enige door vrijwel iedereen geaccepteerde en gerespecteerde hokje is namelijk: ‘mens’.
We zijn allemaal mens. Dat is het enige wat echt iedereen bindt.
Maar waarom?
Wie heeft ons die wetenschap wijs gemaakt?
Die eerste mens?
Adam? Of zijn schepper: God? Of Allah?
Of was er helemaal geen schepper en is ook dit slechts een ‘label’ wat we onszelf al hebben omgehangen voordat we überhaupt konden schrijven?
Hoe zouden eventuele andere wezens in het universum ons ‘benoemen’?

Zolang we niet los kunnen komen van enig ‘label’, hoe elementair bedoeld ook, zolang zal er geen wereldwijd begrip en respect kunnen ontstaan.
Als eenzaam zandkorreltje in de Wereld Wijde Woestijn pretendeer ik ook niet los te kunnen komen van enige categorisering. Al was het alleen maar om mijn eigen wilde ‘Overdenkingen’ een plekje te kunnen geven. Om ze op te kunnen delen in: ‘leuk, interessant, leerzaam, bijzonder’ of juist ‘oninteressant, verwarrend, onzin, negatief, destructief…’.
Omdat ik me niet af wil sluiten van mijn Wilde Woeste Wijde omgeving of op wil sluiten in mijn eigen gecreëerde hokje. Daar pas ik al lang niet meer in. 😉
Maar beschermende ‘labels’ om niet te verdrinken in onverwacht opdoemend drijfzand is geen overbodige luxe in deze (op)roerige tijd…
Het zou wel fijn zijn als mensen elkaar zouden kunnen en ook willen helpen om niet te verdrinken.
En dat kan al zo heel erg simpel!
Door naar elkaar te blijven luisteren. En door naar elkaar te blijven kijken.
En uiteindelijk door met elkaar te blijven praten.
Communiceer met elkaar!
Leg samen onze ‘labels’ op tafel en bespreek ze.
Stop hier nooit mee!
Anders werken die ‘labels, stempels, etiketten en hokjes’ alleen maar tot (nog) meer onbegrip, disrespect en zelfs tot haat.

Over ‘labels’ en ‘etiketten’…