‘Dordt aan gort’ – Het einde van eeuwenoude tradities?

Om maar meteen duidelijk te zijn:
De titel van dit artikel is letterlijk overgenomen van de column in AD De Dordtenaar van vandaag, geschreven door Kees Thies: ‘Dordt aan gort’.
Hij is terug. Van een ongetwijfeld verdiende vakantie van 2 weken en het heeft hem duidelijk de nodige nieuwe inspiratie opgeleverd.
Toevallig liep ik eigenlijk ook al even rond met de gedachte om toch ook iets te schrijven over de ‘Vuurwerk-discussie’, die nog net geen ‘Zwarte-Pieten proporties’ aanneemt maar wel jaarlijks sterker wordt.
Zoals vaker trekt Kees me over de streep.
Het verdient aandacht.

In zijn column citeert Kees Thies de ‘brief’ die hij heeft ontvangen van onze redelijk verse burgemeester Wouter Kolff als antwoord op zijn aanvraag van een vergunning en subsidie voor een te houden stadsevenement komende zomer.
Kees wil ter gelegenheid van de ‘zonnewende’ een midzomerfeest organiseren wat hij de ludieke naam ‘Dordt aan gort’ heeft genoemd, vanwege de te verwachten en gewenste schade aan materieel en persoonlijk leed.
Overigens geheel legitiem want het vieren van het moment dat de zon op dat moment op zijn sterkst is boven ons halfrond moet met de nodige explosieve uitingen gepaard gaan.
Helaas voor Kees wordt zijn aanvraag door onze diep bij het welvaren en welzijn betrokken burgemeester niet gehonoreerd.
Sterker: het idee wordt zo slecht ontvangen dat burgemeester Kolff het advies geeft aan Kees om zijn diep gezonken goede ideeën maar eens letterlijk te gaan nemen:
“Simpel gesteld: ik ben gekke Henkie niet en ik adviseer u dan ook van harte om de komende zomer eens een lange wandeling te gaan maken op een korte pier. Fietsen mag ook.”

Goed…
Alle gekheid op een stokje.
Met zijn column probeert hij uiteraard het vuurwerk-‘probleem’ in kaart te brengen en een bijdrage te leveren aan de discussie.
Is deze traditie (overigens pas op gang gekomen sinds de 50er jaren van de vorige eeuw) in de huidige tijd en maatschappij nog wel verantwoord?
Moet het verdwijnen of minimaal worden aangepast?
Zoals ik al aangaf: het wordt net zo’n discussie met even felle voor- als tegenstanders als de ‘Zwarte-Pieten discussie’.
En ik?
Eerlijk gezegd zat ik er altijd een beetje tussenin.
Ik was nooit tegen verantwoord en volgens de regels afsteken van vuurwerk en genoot ook de afgelopen jaarwisseling even na 0.00 uur weer van het geweldige siervuurwerk.
Maar evengoed ergerde ik me al dagen aan de vele knallen in de wijk en op oudejaarsdag zelf aan de gigantische ‘bommen’ die vrijwel de hele dag werden gegooid.
Met na 18.00 uur dan de apotheose met zo harde knallen dat ik mijn dochter tijdens onze conversatie in de woonkamer niet meer kon verstaan, terwijl ze toch steeds harder probeerde te praten…
Het hele huis stond te dreunen en met slechts enkele korte pauzes heeft dit zeker tot ongeveer 02.30 uur geduurd.

Het typische is: ik zat te schudden op de bank en zei mijn dochter dat het dit jaar “veel erger was dan vorige jaren”.
Maar zij gaf aan dat ik dit elk jaar zei de laatste tijd…
Ze vond het ook niet grappig maar zij stoorde zich er niet aan.
Het was toch ‘gewoon’ in deze tijd van het jaar…
Me dunkt…
Zoals Kees Thies het in zijn ludieke column beschrijft als zijnde een “realistische risicoanalyse” van wat er allemaal kan gebeuren… Zo is het in veel steden (ook in Dordrecht!) ook daadwerkelijk gebeurd!
En wat staat er dan in de landelijke media?
“Jaarwisseling relatief rustig verlopen.”
Dat er doden zijn gevallen, in elke stad wel diverse gewonden met vaak blijvend letsel en dat er werkelijk auto’s en ander materieel in brand zijn gestoken is klaarblijkelijk ‘normaal’.

Toen ik samen met mijn dochter na 0.00 uur van achter het raam naar het prachtige siervuurwerk stond te kijken, vergeleek ik het met het vuurwerk van zo’n 40 jaar geleden.
Waarin de vuurpijlen met ‘slechts’ een rode zwevende bal nog een van de hoogtepunten waren. En mijn oom daar een keer met het seinpistool van zijn boot een eigen variant op gaf. Ik vond dat best wel ‘cool’ in die tijd.
Maar de techniek is gevorderd.
Niet alleen de elektronische techniek maar ook die van het vuurwerk.
Dat is mooi. Maar het brengt ook meer risico’s en een grotere verantwoordelijkheid met zich mee.
En ook het illegale vuurwerk is gevorderd.
Waar een ‘strijker’ 20 jaar geleden de grootste kick bracht, is dat nu de Cobra 6.
Mijn zoon was daar enkele jaren terug een keer bij betrokken.
Ja, dit vond hij echt wel heel erg hard…

De optie van een aangepaste traditie waarin bijvoorbeeld alleen het knalvuurwerk wordt verboden lijkt moeilijk te handhaven.
Want ook de potten, matten of pijlen siervuurwerk geven soms knallen.
Simpeler lijkt dan een algeheel verbod.
Dan is elk teken van vuurwerk verboden en kan aangepakt worden.
Als er dan tenminste voldoende wordt gehandhaafd…
Gedurende de verboden uren op oudejaarsdag heb ik een keer op Twitter gevraagd:
“Waar blijft de handhaving?” Met @PolitieDordt erbij.
Want getergd door knallen als mortiergranaten en hoewel ik geen huisdieren heb… Ik ben daar blijkbaar de laatste jaren best wel gevoeliger voor geworden.
Niets van enige handhaving gemerkt uiteraard.
Als ze overigens alleen maar surveilleren met zichtbare politiewagens en in herkenbare uniformen dan snap ik wel een beetje dat ze weinig overtreders aantreffen…
Ook in de diverse krantenartikelen geven ze het meestal zelf al aan:
Handhaving is een intensieve en moeilijke taak.
Het lijkt erop dat ze alleen in actie komen wanneer er zich daadwerkelijk gevaarlijke situaties voordoen zoals het gooien van vuurwerk tegen auto’s, fietsen en aangerichte schade.
Dan is het meestal wel te laat…

Als ik de voorstanders van behoud van deze traditie moet geloven, dan ben ik gewoon een neurotische ouwehoer en mag ik niet zeuren.
Alsof ik zelf nooit jong ben geweest…
Nou… Dat ben ik uiteraard wel maar zoals ik al eerder aangaf: de aard van het vuurwerk is wel degelijk veranderd door de jaren heen.
En ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ook Kees Thies (van dezelfde generatie) hier niet aan kan wennen. En de gevolgen die wel degelijk kunnen optreden niet meer kan negeren.
Wat dat betreft zijn we het dan vermoedelijk eens.
En ik zie persoonlijk dan helaas (voor de liefhebbers) maar één goede oplossing:
Een algeheel verbod.

Mijn zoon woont tegenwoordig in Ierland en daar was dit nooit een traditie.
Het was daar zoals gebruikelijk in de buitenwijk van Dublin gewoon doodstil op straat.
Er wordt daar (net als in de meeste landen) alleen in het centrum één grote vuurwerkshow gegeven om 0.00 uur.
Misschien moeten we simpelweg concluderen dat de offers te groot worden om dit soort tradities in stand te houden.
Wat in dit geval namelijk echt tot slachtoffers leidt in tegenstelling tot bijvoorbeeld het fenomeen ‘Zwarte Piet’, waar mensen zich alleen maar (…) aan storen.
De vuurwerkdiscussie mag wat mij betreft dan ook veel grotere vormen aannemen dan nu de Pietendiscussie heeft veroorzaakt.

Voortaan zal ik in eventuele polls dan ook niet meer ’tegen’ een verbod stemmen.
Maar wel voor een algeheel verbod.
Dus niet alleen voor een verbod in ons stadscentrum, zoals vorige maand in het AD stond.

Dan ben ik maar een ‘ouwe lul’ die niet met z’n tijd wil meegaan…
Huis, haard, vingers, ogen en oren zijn me echter te dierbaar.