door: John van de Rest
Geschreven op 26 januari 2013
De laatste tijd krijg ik steeds meer de indruk dat er dingen gebeuren in de maatschappij die de menswaardigheid te buiten gaan.
Althans, zoals ik ze ervaar.
Natuurlijk moet ik dat meteen relativeren tot de dingen die er in mijn directe omgeving gebeuren: de westers ontwikkelde maatschappij zoals wij die in Nederland kennen.
Als je leest dat er weer eens gewelddadigheden hebben plaatsgevonden in het Midden-Oosten of sommige Afrikaanse landen dan kijken we daar niet van op.
Als we echter steeds vaker horen dat mensen op straat in Nederland zonder enige aanleiding zijn aangevallen en zwaar mishandeld, dan schrikken we.
Recent de jongeman die door een groep van 8 andere jonge mannen in elkaar is geslagen en getrapt.
Daarvoor de grensrechter die door een groep spelers van een amateurvoetbalclub is mishandeld en daaraan overleden.
Vermoedelijk kan ik nog wel even doorgaan als ik de nieuwsberichten van het afgelopen jaar doorzoek.
De zoon van de overleden grensrechter heeft in een krantenartikel aangegeven dat het probleem veel breder aanwezig is in de maatschappij dan in de voetbalwereld alleen.
En vanuit de politiek wordt ook steeds meer aandacht gevraagd voor de verantwoordelijkheid die we met elkaar dragen om de mentaliteitsproblemen op te lossen.
Mijn vraag is of wij – als goedwillende burgers – die verantwoordelijkheid wel KUNNEN dragen en of wij de scheef gegroeide verhoudingen nog wel kunnen herstellen.
In eerdere artikelen die ik schreef heb ik het al eens gehad over de gevaren die in de individualisering van de maatschappij schuilen.
Werd in de laatste decennia van de vorige eeuw een sterk individu op prijs gesteld en zelfs gestimuleerd; tegenwoordig wordt iedereen feitelijk verplicht meer tolerant te zijn en worden naar onze medemens.
Maar kan dat nog wel?
Als ik alleen maar simpel op straat loop, de boodschappen doe of op mijn werk ben, zie ik veel mensen die druk met zichzelf bezig zijn maar nauwelijks begrip of inzicht tonen in de mensen om zich heen.
Iedereen doet wat die moet doen en anderen moeten daar maar rekening mee houden.
Persoonlijk probeer ik dat mijn hele leven al maar dat gaat me steeds moeilijker af.
Ik moet me in zoveel bochten wringen dat ik er steeds vaker moe van word.
Misschien is het ook een leeftijdsprobleem. Vroeger noemden ze dat de ‘generatiekloof’.
Elke generatie kent vernieuwingen.
Jonge mensen pakken vernieuwingen natuurlijk meestal makkelijker op aangezien ze erin opgroeien. Op latere leeftijd grote veranderingen meemaken en mee om leren gaan is moeilijker.
Zouden al die mensen die zich zorgen maken over de mentaliteitsveranderingen last hebben van een generatiekloof?
De westerse maatschappij heeft door de jaren heen steeds meer invloeden gekregen van ingeburgerde vreemde culturen.
Hoewel we het daar niet over zouden mogen hebben, laaien de protesten tegen die invloeden steeds meer op en verklaart dit het het succes van de vele uiterst rechtse groeperingen en partijen.
Maar hoe ga je nu om met je medemens als die er een cultureel ingebakken mentaliteit op nahoudt die heel anders is dan de onze maar waar je wel respect voor zou moeten hebben?
Dan ga je bijna geloven dat je dan ook maar je mentaliteit moet aanpassen!
En dan doe je het opeens fout!
Ook al jaren beweer ik dat het te zwaar is voor de meeste mensen om alle verantwoordelijkheid voor mentaliteitsproblemen te dragen.
Opvoeding behoort thuis te gebeuren vinden veel mensen.
Scholen zijn daar niet voor.
Maar als het thuis mis gaat, of lijkt te gaan, zit Jeugdzorg er snel bovenop!
Behalve bij de elkaar zo goed beschermende alternatieve gemeenschap van onze naaste allochtonen.
Als daar wordt geleerd dat bijvoorbeeld de vrouw minderwaardig is en straf verdient als ze vriendelijk lacht naar een Nederlandse man, dan zal je daar geen Jeugdzorg op de stoep zien.
Juist in een tijd waarin er zoveel verantwoordelijkheid op de schouders van gewone mensen wordt gelegd, vind ik ondersteuning vanuit de maatschappij essentieel.
Kinderen zouden van heel jong af aan al vanaf de peuterspeelzaal op gepaste wijze moeten leren wat ‘mentaliteit’ betekent.
Het is tegenwoordig gevaarlijk om het alleen aan de ouders over te laten.
Naar mijn mening heeft de staat hier wel degelijk een belangrijke taak.
Juist in de landen waar veel ingeburgerde allochtonen vandaan komen, geldt een strenge bemoeienis met de rechten en plichten van het volk.
En hier worden ze fijn in volledige vrijheid aan hun lot over gelaten en moeten ze zelf maar leren omgaan met deze nieuwe verantwoordelijkheid!
Inburgeren gaat niet alleen om het leren van de taal of het je weg weten te vinden in de maatschappij. Het morele besef in een land is misschien nog veel belangrijker!
En dan vind ik dat ‘inburgering’ voor iedereen zou mogen gelden, zelfs voor autochtonen.
We moeten natuurlijk wel oppassen dat het geen doel wordt om iedereen in een soort “keurslijf” te willen stoppen.
Individuele vrijheid was altijd het grootste goed van onze maatschappij en zal dat moeten blijven.
Een steuntje in de rug bij onzekerheden of om bevestigd te weten dat we het gewoon goed doen kan echter geen kwaad.
Als de huidige situatie gehandhaafd blijft dan ben ik bang dat het er niet beter op zal worden in de maatschappij.
Een combinatie van de slechte financiële situatie waarin veel mensen verkeren en het verschil in mentaliteit tussen diverse bevolkingsgroepen, maakt onze samenleving meer en meer tot een kruitvat.
En de lontjes lijken alsmaar korter te worden…
