Geld – een achterhaald ruilobject

door: John van de Rest
Geschreven op 15 maart 2002

In een vorige Overdenking stel ik me nogal kritisch op ten opzichte van de gevestigde politiek.
“Er wordt in het geheel niet naar de toekomst gekeken als het gaat om echt werkende maatregelen om een ‘leefbare wereld’ te realiseren.”
Gemakkelijk gezegd en kritiek leveren kan elk meer of minder fortuynlijk mens.
Natuurlijk heb ik genoeg ideeën en het wordt tijd voor publicatie ervan.

De invoering van het nieuwe geld is nu een paar maanden achter ons.
De Euro heeft alle E.U.-landelijke valuta vervangen en we kunnen weer vrolijk verder ons rijk te rekenen, ditmaal met andere cijfers.
Maar het blijft geld.
Guldens, francen, ponden, dollars, kuna, euro of knikkers: het doel blijft gelijk.
Voor iets wat we nodig hebben moeten we betalen.
Een stukje brood, een nieuwe jas, een grotere auto, een mooier huis, een reparatie of een vriendendienst: voor elk stukje verlangen moeten of kunnen we betalen.
We weten niet beter. En zeg nu zelf; het is logisch om voor een product – stoffelijk – of een dienst te moeten betalen. We moeten allemaal leven.
Wie brood maakt heeft grondstoffen nodig maar ook geld om zelf brood te kopen!
Wie iets voor een ander doet maar daar niets voor terug ontvangt kan alle tijd verliezen aan goede daden maar vervolgens dood gaan van de honger want er komt geen geld binnen.

Zonder geld kunnen we niet leven.

Maar is dit zo?
En is geld inderdaad de oplossing van onze problemen?
Of zou juist dit geld de OORZAAK kunnen zijn van alle problemen?

Ergens in een ver verleden kwam men tot de conclusie dat de situatie onhoudbaar was.
Een goede boer verbouwde zijn gewassen maar zodra ze volgroeid waren kwamen van alle kanten de hongerige nietsnutten en roofden zijn land kaal…
Een nijvere kleermaker deed zijn best om elke dag een nieuwe broek te maken.
Maar elke nacht werd de broek gestolen door luie vreemdelingen die er niets voor over hadden iets voor de arme kleermaker terug te doen.
Want de kern van het probleem was:
Ieder mens moet iets voor de ander kunnen betekenen anders klopt de kringloop niet meer.
En die kringloop was al snel verstoord.

Daarom heeft een groepje wijze mensen ooit besloten om een BETAALMIDDEL in te voeren.
Elk product kan je krijgen… mits je voldoende betaalt.
En iedereen mag zich LATEN betalen voor een dienst die je zelf verleent.
Klinkt eerlijk.
Maar met de invoering van een middel wat een zekere WAARDE geeft aan een product of dienst kwam ook meteen het grootste probleem: wie veel betaalmiddelen bezit kan dus veel kopen.
Het fenomeen rijk/arm was geboren.
Hiermee was meteen een vrijbrief gemaakt voor alle kwaad in de wereld.
Rijkdom = bezit = macht.
Dit betekent niet dat de wijste mens de grootste macht heeft maar de slimste, gewiekste of zelfs slechtste mens de grootste macht kan verwerven.
Mijns inziens moet de wereld gaan inzien dat geld afgeschaft moet gaan worden om een beter leefbare wereld te verwezenlijken.Het klinkt allemaal wel aardig: iedereen verdient loon naar werken.
Maar de verschillen in loon zijn niet alleen te zien aan de mate dat er hard gewerkt wordt!
Dan komt een stukje opleiding om de hoek kijken. En verantwoording.
Wie veel gestudeerd heeft bezit veel kennis. Dit moet beloond worden.
Wie vervolgens nog eens leiding geeft aan een grote groep mensen wordt extra beloond omdat deze taak hoge verantwoording eist.
Maar de goede arbeider werkt zich krom, maakt vele overuren en is toch amper in staat het gezin financieel te onderhouden.
Is dit eerlijk?
Is het eerlijk dat er in een tijd van overvloed mensen soms dood gaan van de honger?
Is het eerlijk dat ook in de westerse wereld mensen onder het bestaansminimum leven en ondanks geboden hulp nooit meer als volwaardig worden bestempeld?

In nazi-Duitsland van de 30er jaren tot het eind van de 2e wereldoorlog werd getracht het kaf van het koren te scheiden. Mindere mensenrassen en “minder Arisch” ontwikkelde mensen werden botweg vernietigd of het leven onmogelijk gemaakt door als ‘slaaf’ voor het Derde Rijk te dienen.
Feitelijk is de maatschappelijke discriminatie van mensen op de lagere treden van de ladder met de denkwijze van de nazi’s te vergelijken!
Je bent een minder mens omdat je maar op LBO-niveau kan denken.
Je wordt niet voor vol aangezien omdat je de van bovenaf geboden baan niet wil accepteren omdat je hart bij iets anders ligt waarmee geen geld verdiend kan worden.
Gebombardeerd tot randfiguur.
Dit zijn net zo goed mensonterende praktijken en leiden tot de chaos van dit moment en zullen uiteindelijk leiden tot vernietiging van de mensheid als er niet snel gewerkt gaat worden aan een ander systeem van waardering.

Ten eerste is er genoeg eten.
Iedereen zou gratis eten moeten kunnen krijgen. Natuurlijk wel gebonden aan beperkingen want anders vervalt men in uitspattingen en veelvraterijen… Er is inmiddels voldoende bekend wat goed is voor een mens en afhankelijk van de fysieke gesteldheid van elk individu kan de voeding daarop aangepast worden.
Twee voordelen:
– geen honger meer in de wereld
– gezondere mensen door beter afgestemde voedingsbalans

Ten tweede moet er iets gedaan worden aan de huisvesting.
Deze is een zeer grote kostenpost van de meeste minimagezinnen en een uitnodiging om maar zoveel mogelijk te verdienen om zo riant mogelijk te kunnen wonen.
Iedereen moet uiteraard een dak boven zijn hoofd en daarvoor zou ook centraal gezorgd moeten worden – zonder kosten!
Natuurlijk moeten hier ook weer de nodige beperkingen gelden want elke situatie is anders.
Een alleenwonende heeft minder ruimte nodig dan een gezin met 5 kinderen.
Maar het verschil in rottende bovenkamertjes en vrijstaande villa’s met 20 km² land moet verdwijnen.
In landen waar de ruimte beperkt is – zoals Nederland – mag geen overdadige luxe bestaan.
(Over ruimte in mondiale zin wil ik het dan even niet hebben; er zijn nog steeds gigantisch veel gebieden waar niemand woont en waar met enige investering nieuwe steden gemaakt zouden kunnen worden. Maar dit gaat hier nu te ver; ik beperk me tot de bestaande situatie.)
Gekeken moet worden naar gezinssamenstelling, wordt er in huis gewerkt of gestudeerd, zijn er artistieke redenen voor nog meer ruimte, etc. Heel veel nodige vragen die ertoe moeten leiden in welk huis men mag wonen. Maar… het MOET om een beter leefbare wereld te realiseren.
Is de keuze bepaald dan wordt binnen een straal van enkele kilometers rond de werkgever een huis aangeboden.
Dat huizen allemaal in een goede staat van onderhoud verkeren, voorzien zijn van de laatste milieuvriendelijke en energiebesparende voorzieningen spreekt voor zich.
En zeg nu niet dat dit niet kan! Want ook de bouwbedrijven verdienen goud aan prestigieuze bouwprojecten waarbij meer geld in de zakken van de ontwikkelaars verdwijnt dan in die van de bouwers en waarbij de kopers de tol betalen…
Wonen moet een vanzelfsprekendheid zijn. Geen luxe!

Ten derde de arbeidsvoorzieningen.
Dit is volledig afhankelijk van het onderwijs wat mensen feitelijk voorbereid op een zekere toekomst in een baan. Daarom moet het onderwijs ook herzien worden, maar hierover later meer.
Elk mens wordt geboren met talenten. Deze zijn voor een groot deel aangeboren.
Daarna is de leefomgeving van belang. Het maakt een groot verschil of een kind opgroeit in een gezin waarin iedereen actief sport beoefent of creatief is in de vrijetijdsbesteding of dat er uitsluitend TV wordt gekeken. Het mag een kind nooit aangerekend worden niet te kunnen presteren op een bepaald terrein als het er nooit mee is geconfronteerd en het dus niet heeft geprobeerd.
Het onderwijs zou er dus in de eerste jaren goed aan doen de verborgen talenten te stimuleren.
Als hierna blijkt dat de aspirant werknemer talenten heeft in bepaalde richtingen en daarin ook voorkeuren heeft dan moet hier gevolg aan gegeven worden door een baan aan te bieden in die richting(en).
Een mens functioneert in elk opzicht beter als hij doet wat hij kan en leuk vindt.
De angst dat dan iedereen louter “leuke” dingen wil en kan is absoluut ongegrond. Voor elke baan bestaan mensen die het willen. Bij een tekort kunnen mensen met meerdere talenten gestimuleerd worden de richting te kiezen waar op dat moment vraag naar is.
En bij echt heel onaantrekkelijke baantjes?
Verzin iets om het aantrekkelijk te maken! Dus niet in hogere beloningen (die bestaan dus niet meer) maar in meer privileges zoals vrije tijd, woonomgeving, secundaire arbeidsvoorwaarden en… probeer middelen uit te vinden die het werk gemakkelijker maken.
In deze moderne tijd is van het rotste baantje iets moois te maken.
Maar het belangrijkst is dat de werknemer het niet alleen voor het geld doet maar dat hij het gewoon graag WIL doen.

Het onderwijs kwam zonet al even aan de orde.
Op deze plaats kan ik natuurlijk al aangeven dat we ook naar een geheel ander principe van onderwijs toe moeten. Het prestatiegerichte onderwijs moet snel plaatsmaken voor onderwijs waarin vooral de talenten worden ontdekt en uitgediept.
Natuurlijk is een zekere hoeveelheid algemene kennis noodzakelijk en hieraan mogen best hoge eisen gesteld worden van iedereen die het aankan.
Voor een goed en gelukkig functioneren in de maatschappij is het echter van het grootste belang dat de eigen individueel vastgestelde talenten worden ontdekt, gestimuleerd, uitgediept en vervolmaakt zover dat voor de betrokkene mogelijk is. Want geen mens is gelijk.
Hoewel de verschillen in individueel niveau tot nu steeds in cijfers werden uitgedrukt (een 10 is uitmuntend maar een 6 is ook al voldoende) betekent dit toch weer de prestatie die voorop staat. Hier moeten we definitief mee afrekenen.
Van jongs af aan moet het duidelijk gemaakt worden dat het niet uitmaakt hoe hoog je presteert, als je maar gewoon je best doet. En voor een gemotiveerde en willige leerling is de prestatie dan niet van belang.
Maar hoe ga je om met leerlingen die wel kunnen maar echt niet willen?
Dit soort (uitzonderlijke) gevallen blijf je houden en voor het onderwijs is een zware dosis psychologie essentieel om elk individu zo goed mogelijk te kunnen begeleiden. Dit was toch al nodig om de (verborgen) talenten te kunnen ontdekken en stimuleren maar bij moeilijke gevallen moet uitgezocht worden waarom het niet lukt.
Als het ook na jaren hard werken niet lukt de leerling tot iets positiefs te stimuleren en aan alle psychologische voorwaarden is voldaan dan moet de persoon toch in een categorie van zieke mensen terecht komen… Het zal een minderheid blijken maar ook dit komt voor.
Misschien moet hier alternatief werk voor bedacht worden, vergelijkbaar met het werk in gevangenissen maar dan met meer vrijheid en mogelijkheden.
We moeten op alles voorbereid zijn en zonder meteen in excessen te gaan denken moeten we ze niet uitsluiten en wederom mensen tussen wal en schip terecht laten komen. Juist dit stimuleert weer agressie en criminaliteit.
Het onderwijs is een dermate belangrijk onderdeel van de gang naar een nieuwe maatschappij dat het niet in deze alinea te vatten is. Hiervoor heb ik een aparte Overdenking bedacht waarin ik dieper wil ingaan op de mogelijke oplossingen om een beter leefbare wereld te creëren.

In dit artikel hebben we het over geld en we hebben het al gehad over eten, huisvesting, werk en onderwijs. Als we de basis van ons leven ‘geldloos’ tot stand hebben gebracht kunnen we concluderen dat de rest van het leven niet veel meer hoeft te kosten.
Ik denk niet dat alle geld in de overgangsperiode kan verdwijnen.
Er is een systeem dat draait op omzet. Verkoop van goederen. Anders kan er niets meer geproduceerd worden en vallen we langzaam terug naar de middeleeuwen qua ontwikkeling.
Ik denk hierbij nu aan de consumentenartikelen waaronder heel veel valt.
Als mensen geen geld meer hebben en dus geen radio, TV, broodrooster, bordjes, messen, 1000x etc. kunnen kopen dan ligt de maatschappij binnen de kortste keren lam.
Uiteindelijk moeten we wel naar afschaffing van dit consumentengedrag!
Wat NODIG is moet gewoon gratis beschikbaar komen.
Ik ben van mening dat we heel veel gebruiksartikelen tot de standaard inventaris van een huis moeten rekenen en als iets “kapot” op gewoon “op” is moet het worden vervangen. Kosteloos.
Want de groep mensen die zorgen voor vervaardiging van deze artikelen behoeven geen geld meer te ontvangen. De apparatuur is gemaakt met middelen die anderen hebben vervaardigd. De hele economie draait op diensten voor en door elkaar. Mits alles tot in de details goed is geregeld natuurlijk. Het kan nooit zo zijn dat iemand 10 TV’s thuis wil en krijgt. Luxeartikelen (sieraden, kunst, etc.) moeten geregistreerd op naam komen en alleen door middel van ruilhandel van eigenaar veranderen of tegen het leveren van een tegenprestatie ‘gekocht’ kunnen worden. Afgezien van een gevoelswaarde zou het de stoffelijke waarde moeten verliezen.

Heel veel te regelen dus in de nieuwe maatschappij.
Ik zeg ook niet dat de overgang naar een beter leefbare wereld eenvoudig is en een kwestie van een beslissing nemen en vervolgens de knop omzetten.
De denkwijze van heel veel mensen moet eerst veranderen.
Dan moeten de meeste machtshebbers nog op één lijn komen want in een individueel landje lukt dit niet. Het moet mondiaal worden ingevoerd.
Als alles in gang is gezet en de eerste maatregelen kunnen uitgevoerd worden dan verwacht ik dat er een generatie overheen gaat voordat er in de maatschappij echt voelbaar iets is veranderd.
Daarom denk ik dat de mensheid geen tijd heeft te verliezen.
Met de huidige versnelling van de technologische ontwikkelingen en groei van de problemen ben ik bang dat er over ongeveer 100 jaar een onleefbare wereld ontstaat waaruit het nog moeilijk terug te keren is naar een betere situatie. Die moet NU in gang gezet worden.

Mijn hoop is nu: zijn er meer mensen die zo denken of ben ik een roepende in de woestijn?
Een alsmaar groter wordende woestijn waaruit ontsnappen straks niet meer mogelijk is?

Of is de oase in zicht???