door: John van de Rest
Geschreven op 14 januari 2000
In de vorige (introductie-) Overdenkingen gaf ik aan dat er heel veel is veranderd in 15 jaar tijd.
Behalve leeftijd en gezin is het ook mijn werk waar nogal wat aan is veranderd.
Werkte ik 15 jaar geleden nog in een zekere routine “van 8 tot 5” waarna ik me voor 100% op mijn hobby’s kon gaan storten; op een moment besloot ik iets met computers te gaan doen. Vanaf dat moment is het misgegaan…
In die tijd had ik nog een klein beetje ambitie iets te gaan doen waarin ik mezelf zou kunnen ontwikkelen. Niet een saai kantoorbaantje waarin na 20 jaar nog weinig aan is veranderd dan de collega’s of het nieuwe bureau. Een baantje waarin ik zou kunnen groeien.
Omdat in die tijd de Personal Computer amper bestond en alles nog in ontwikkeling was dacht ik hierin ‘mijn’ werk wel te hebben gevonden. Thuis had ik een zogenaamde ‘home-computer’ waar toen eigenlijk alleen de echte hobbyisten iets mee konden dus de interesse was er.
De mogelijkheden werden me toen ook geboden op het moment dat het bedrijf waar ik werkte de afdeling automatisering ging uitbreiden.
De rest van de feitelijke geschiedenis moet je maar eens bekijken op een andere internet-pagina; dat zou hier te veel ruimte kosten.
Hier wil ik verder gaan met de tegenwoordige tijd waarin de PC bijna standaard op elk bureau, op elke werkplek staat en de meeste werknemers niet meer weten hoe ze zonder het ding kunnen werken.
Het belang van de functionaliteit is zo groot geworden dat de afdeling automatisering inmiddels bij de meeste bedrijven uitgegroeid is tot een soort crisiscentrum waarin het werkzame personeel probeert de uiterste service te leveren.
Tot deze categorie behoor ik…
Nu is het gras bij de buren altijd groener dan het eigen perkje en soms denk ik wel eens dat ik de enige ben die het zo slecht heeft getroffen.
Een paar jaar geleden heb ik daarom besloten het elders te zoeken – wel binnen dezelfde bedrijfstak maar een ander bedrijf. Dit had tot gevolg dat ik twee keer in twee jaar van werkgever moest veranderen omdat het nog erger bleek dan waar ik vandaan kwam.
En nu sta ik bijna weer op zo’n punt: ga ik weg of accepteer ik het zoveel ik kan…
De ervaring leert inmiddels dat het niet alleen in de automatisering zo gaat.
Bijna alle beroepsgroepen hebben te maken met een ‘verzakelijking’ van de werkzaamheden. Dit betekent dat er in feite meer werk voor minder geld gedaan moet worden. Er wordt steeds gesproken over ‘efficiënter werken’ maar dit betekent gewoon hetzelfde.
Automatisering heeft er inmiddels voor gezorgd dat veel (vroeger tijdrovende) taken sneller gaan dus blijft er tijd over voor andere taken. Ook zijn er veel minder mensen nodig op afdelingen waar vroeger een legertje medewerkers zat.
Dat dit kleinere aantal mensen naar verhouding veel harder moet werken dan vroeger beseft bijna niemand.
Nederland heeft een beetje de reputatie van het ‘landje waar alles zo goed is geregeld’ en waarin de verzorgingsstaat tot in de kleinste details is uitgewerkt.
Ook de rechten en plichten van elk individu staan klontjesklaar op papier dus behoren de zorgen voor morgen tot het grijze verleden.
Wat blijkt nu?
Langzaam maar zeker begint zich een tweedeling af te tekenen van mensen die het blijven volgen en sneller en sneller gaan leven en mensen die buiten de boot vallen en langzaam tot het gepeupel van de maatschappij gaan behoren.
Deze laatste categorie groeit en dit wordt zwaar onderschat.
Meestal worden deze mensen ook niet meer serieus genomen en beoordeeld als was het altijd hun eigen schuld dat ze zo diep zijn gezonken.
Nu praat ik niet (alleen) over de randfiguren die zich openbaar vertonen onder invloed van drank of drugs, het gaat mij met name om de stille massa die van therapeut naar therapeut trekt en uiteindelijk in een wazige gemeenschap van arbeidsongeschikten belandt.
Let op mijn woorden: Dit kan iedereen overkomen; ook jij en ik kunnen hierin belanden!
Hoe dit allemaal komt?
Door te hard werken?
Vroeger moesten mensen meer uren maken en waren ze minder voorzien van luxe gebruiksvoorwerpen dan nu (auto, huishoudelijke apparatuur, etc.).
Maar … het werken was voornamelijk fysiek harder; mentaal stelde het meestal weinig voor.
Tegenwoordig ben je niet meer met één taak bezig maar is je werk versnipperd in diverse taken, sub-taken, verantwoordelijkheden, overlegsituaties en heb je thuis ook nog 1000 dingen aan je hoofd zoals kinderen die naar sport gebracht moeten worden, die vakantie(s) plannen, die afspraken met vrienden, kennissen en familie bijhouden, de financiële druk van hypotheek, spaarregelingen, verzekeringen, etc. etc. etc.
Waar maken we ons allemaal niet druk om tegenwoordig?
Nu wil ik niet zeggen dat al die drukte ons helemaal van buitenaf opgedrongen wordt; we zien veel meer, we weten veel meer en we willen ook best wel veel meer. Het is vaak de kunst de prioriteiten te bepalen en bij grote drukte de juiste dingen opzij te zetten of te relativeren.
Dit nu is de kern van het probleem.
Het relativeren is een klus apart en wordt door de meeste mensen niet echt goed op waarde geschat.
Ook zelf heb ik hier problemen mee, hoe mooi ik het hier ook kan vertellen.
Wat wel van buitenaf opgedrongen wordt is de waarde van prioriteiten buiten ons om.
Bijvoorbeeld de prioriteit van je prestaties op het werk. Op dat moment vindt de werkgever natuurlijk de zaak en alle daaraan gekoppelde belangen het meest belangrijk.
Toch wordt ook hier sterk onderschat hoe moeilijk velen het hebben met het uit elkaar halen van alle belangen. Privé kruist toch vaak het pad van zakelijk. Een mens kan zich nooit voor 100% op één punt richten als dit te hoge eisen stelt.
Wie routinewerk doet kan eenvoudiger tegelijkertijd denken aan thuis.
Wie voortdurend scherp en alert moet zijn voor zakelijke belangen gooit de belangen van thuis meestal overboord. Hoe zeer hij of zij ook verdedigt dat dit niet zo is…
Al die conflicterende belangen leiden zo heel erg vaak tot spanningen. Eerst worden deze spanningen een beetje als vanzelfsprekend gehouden maar als deze jarenlang voortduren dan is het menselijk vermogen niet meer in staat te herstellen. Stress maakt ons nog gevoeliger voor nieuwe negatieve prikkels die ons weer verder omlaag trekken.
Als deze situatie niet op tijd wordt erkend en er wordt geen pas op de plaats gemaakt dan ontstaat onherstelbare geestelijke schade. Normaal functioneren kan eigenlijk niet meer, althans niet zoals men vroeger wel kon.
Wie ertegen blijft vechten – wat helaas te vaak het geval is – gaat wegen zoeken de ‘pijn’ te verzachten en vlucht in excessen (drank, drugs, genot…). De weg naar de bodemloze put is dan ingezet.
Hier schets ik nu een zeer negatief beeld van een grote groep mensen waarvan de meesten nog lang niet zo diep in de problemen zitten. Maar ik weet zeker dat velen deze richting uit gaan zonder het te weten en dat de erkenning ervan misschien nog op tijd kan zijn om het tij te keren.
Een gezond leven waarin de prioriteiten weer op menselijke waarden worden geschat kan betekenen dat we veel efficiënter kunnen leven en werken dan we nu doen en uiteindelijk beter kunnen presteren in een zakelijke omgeving.
Iets om over na te denken. Op elk denkbaar niveau!
__________________________________________________
NOTITIE 4 juli 2014 onder “Lees verder…”
Notitie 4 juli 2014
In de tekst van 7 januari 2000 gelezen:
“Langzaam maar zeker begint zich een tweedeling af te tekenen van mensen die het blijven volgen en sneller en sneller gaan leven en mensen die buiten de boot vallen en langzaam tot het gepeupel van de maatschappij gaan behoren.
Deze laatste categorie groeit en dit wordt zwaar onderschat.
Meestal worden deze mensen ook niet meer serieus genomen en beoordeeld als was het altijd hun eigen schuld dat ze zo diep zijn gezonken.
Nu praat ik niet (alleen) over de randfiguren die zich openbaar vertonen onder invloed van drank of drugs, het gaat mij met name om de stille massa die van therapeut naar therapeut trekt en uiteindelijk in een wazige gemeenschap van arbeidsongeschikten belandt.”
Nu – ruim 14 jaar later – trek ik al enkele jaren van therapeut naar therapeut, werk ik aan een drankprobleem en heb ik meer kans blijvend arbeidsongeschikt te blijven dan een nieuwe baan te vinden.
Voorspellende geest?
Of zag ik het gewoon allemaal rationeel helder aankomen in die tijd…
